مکان‌یابی پناهگاه‌های عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل مکان‌یابی پناهگاه‌های عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل

نظام دفاعی یک کشور به دو نوعِ عامل و غیرعامل تقسیم می شود که پدافند غیر عامل به مجموعه اقدامات غیرمسلحانه ای گفته می-شود که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، سرمایه ها و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن می گردد. یکی از سیاست های پدافند غیرعامل در تمام کشورها به‌طور عام و کشور ایران به‌طور خاص، ساخت پناهگاه‌های عمومی در جهت حفظ جان شهروندان و کاهش آسیب ها در حوزه انسانی می‌باشد. اما آنچه که در این بین در تناسب با سیاست بیان شده مهم می نماید، موقعیت سایت یا محدوده های مورد نظر جهت ساخت پناهگاه های عمومی می-باشد.این مقاله که با هدف مکان یابی پناهگاه‌های عمومی با رویکردِ پدافند غیرعامل در سطح منطقه 12 شهر تهران تدوین گردیده است با بررسی و مطالعه ادبیات موضوع در حوزه های پدافند غیرعامل، پناهگاه و مکان یابی، به تبیین 11 شاخصِ مکان یابی پناهگاه های عمومی در قالب چهار معیار کلی اقدام و در مرحله بعد، با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه‌ای (anp) ، به تعیین ضرایب اهمیت شاخص ها و معیارها پرداخته و در نهایت از طریق همپوشانی لایه های اطلاعاتی (overlay) و اِعمال این ضرایب در محیط نرم‌افزار arc gis ، مرجح‌ترین مکان‌ها را در تناسب با هدف، شناسایی نموده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از میان شاخص‌های معرفی‌شده، سه شاخص (نزدیکی به کاربری های واجد نقش پشتیبان، استقرار در فاصله ای مناسب از عملکردهای مورد هدف دشمن و نزدیکی به مراکز جاذب جمعیت) بیشترین ضریب اهمیت را در فرآیند گزینش محدوده های استقرار پناهگاه‌های عمومی از منظر متخصصان به خود اختصاص می دهند؛ در ضمن برپایه یافته های تحقیق پیش‌ رو رابطه معناداری بین موقعیت‌های استقرار پناهگاه‌های عمومی و ساختارهای محلی، ناحیه‌ای و منطقه‌ای وجود دارد.