مکانیابی و ساماندهی منظر پیرامون سد لتیان تهران با رویکرد گردشگری پایدار

یکی از جاذبه های طبیعی که مردم به خصوص در کلان شهرها به عنوان تفرجگاه از آن استفاده می کنند، سدها و دریاچه های پشت سدهای مصنوعی وپیرامون آنها می باشد. مکانیابی وساماندهی پیرامون دریاچه سدها یکی از مهمترین گامها برای برنامه ریزی در جهت توسعه گردشگری پایدار است. در این راستا دریاچه سد لتیان در شمال شرق شهر تهران، به عنوان یکی از جاذبه های زیبای گردشگری، برای گذرندن اوقات فراغت بوده و فرصت کم نظیری را جهت جذب گردشگران فراهم می آورد. این در حالی است که این مجموعه فاقد امکانات و تسهیلات لازم برای حضور گردشگران و توسعه گردشگری پایدار است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا با انتخاب معیارها و زیرمعیارهای تاثیرگذار در مکانیابی، مناسب ترین مکان برای ساماندهی و ایجاد مجموعه تفرجی با رویکرد گردشگری پایدار در حاشیه دریاچه سد لتیان انتخاب و پیشنهاد گردد. در این مطالعه، با استفاده از منابع موجود و نظرسنجی از 30 نفر از متخصصین خبره درزمینه منابع آب وطراحی محیط زیست و برنامه ریزی گردشگری، 11 معیار معین گردید و به علت وجود تفاوت در میزان تاثیرگذاری شاخصها، با استفاده از روش سلسله مراتبی (ahp)مقایسه زوجی مولفه ها انجام شد و وزن نهایی هریک از آنها محاسبه گردید. سپس، با توجه به تعداد معیارها و وزن زیرمعیارها، لایه های مورد نیاز در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis )تهیه و با روی هم گذاری لایه ها مورد تحلیل وارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، براساس درجه مطلوبیت، چهار پهنه را به عنوان گزینه های مستعد ایجاد مجموعه گردشگری اولویت بندی نموده و برای مشخص نمودن بهترین مکان از بین چهار پهنه اصلی که از روش swot استفاده شده است. امتیاز هر یک از پهنه ‌ها، براساس بازدید میدانی و تطبیق نقشه‌های حاصل از مرحله پیشین با وضعیت موجود منطقه مورد مطالعه و همچنین با در نظرگیری معیارهای مورد نظر و در نهایت با توجه به نظر کارشناسان مربوطه تعیین شد و با جمع بندی نتایج، محدوده ای در جنوب شرقی سایت سدلتیان با 24 امتیاز به عنوان گزینه مناسب برای ایجاد سایت گردشگری پایدار شناسایی و پیشنهاد گردید.روش: در این مطالعه، بااستفاده منابع موجود و نظرسنجی از 16 نفرازمتخصصین خبره درزمینه منابع آب وطراحی محیط زیست وبرنامه ریزی گردشگری، 11 معیار معین گردید و به علت وجود تفاوت در میزان تاثیرگذاری شاخصها، با استفاده از تکنیک سلسله مراتبی (ahp)مقایسه زوجی مولفه ها انجام شد و وزن نهایی هریک از آنها محاسبه گردید. سپس، با توجه به تعداد معیارها و وزن زیرمعیارها، لایه های موردنیاز در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis )تهیه و با رویهم گذاری لایه ها مورد تحلیل وارزیابی قرار گرفت .یافته ها: نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، براساس درجه مطلوبیت، چهار پهنه را به عنوان گزینه های مستعد ایجاد مجموعه گردشگری اولویت بندی نموده و برای مشخص نمودن بهترین مکان از بین چهار پهنه اصلی که از روش swot استفاده شده است. امتیاز هر یک از پهنه ‌ها، براساس بازدید میدانی و تطبیق نقشه‌های حاصل از مرحله پیشین با وضعیت موجود منطقه مورد مطالعه و همچنین با در نظرگیری معیارهای مورد نظر و در نهایت با توجه به نظر کارشناسان مربوطه تعیین شد و با جمع بندی نتایج، محدوده ای در جنوب شرقی سایت سدلتیان با 24 امتیاز به عنوان گزینه مناسب برای ایجاد سایت گردشگری پایدار شناسایی و پیشنهاد گردید.

locating and organizing the landscape around the letian dam in tehran with a sustainable tourism approach

one of the natural attractions that people especially in big cities use as a resort are dams and lakes behind artificial dams and around them. locating and organizing around sedha lake is one of the most important steps for planning towards sustainable tourism development. in this regard, letian dam lake in the northeast of tehran, as one of the beautiful tourist attractions, is for spending leisure time and provides a unique opportunity to attract tourists. at the same time, this complex lacks the facilities and facilities    necessary for the presence of tourists and the development of sustainable tourism. in the current research, it has been tried to select and suggest the most suitable place for organizing and creating a recreational complex with a sustainable tourism approach by choosing the criteria and sub-criteria that are effective in locating. in this study, using the available resources and a survey of 16 experts in the field of water  resources, environmental design and tourism planning, 11 criteria were determined and due to the  difference in the influence of the indicators, using the hierarchical method (ahp) pairwise comparison of the components was done and the final weight of each of them was calculated. then, according to the   number of criteria and the weight of sub-criteria, the required layers were prepared in the geographic         information system (gis) environment and analyzed and evaluated by overlaying the layers. the results of the integration of information layers, based on the degree of desirability, prioritized four areas as potential options for creating a tourism complex, and swot method was used to determine the best place among the four main areas. the score of each zone was determined based on the field visit and matching the maps obtained from the previous stage with the current situation of the studied area, as well as by considering the desired criteria and finally according to the opinion of the relevant experts, and by summarizing the results, a range was determined. in the southeast, the sedeltian site was identified and suggested with 24 points as a suitable option for creating a sustainable tourism site.