راهبردهای امن‌سازی بیمارستان‌های موجود در کلان‌شهرها در شرایط بحران با رویکرد پدافند غیرعامل

در همۀ بحران‌ها، اعم از طبیعی و انسان‌ساز، بیمارستان‌ها نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند. در عین حال، تجارب دهه‌های اخیر نشان داده که بیمارستان‌ها، خصوصاً بیمارستان‌های بزرگ در کلان‌شهرها، در زمرۀ هدف‌های مورد تهدید هستند. از این رو برای آمادگی فیزیکی کالبدی و تجهیزاتی بیمارستان‌ها و همچنین آمادگی مهارتی و روانی کاربران و کارکنانشان پیش‌بینی‌های مختلفی صورت می‌گیرد. برای همین منظور، ضابطه‌نامه‌ها و مطالعات متعددی با رویکرد پدافند غیرعامل برای فضاهای درمانی تدوین شده؛ اما تاکنون بررسی راهبردی و کلان و همه‌جانبه‌ای برای امن‌سازی و آماده‌سازی بیمارستان‌ها برای شرایط بحران صورت نگرفته است. هدف این پژوهش شناسایی و تدوین راهبردهای امن‌سازی بیمارستان‌های موجود در کلان‌شهرها با رویکرد پدافند غیزعامل است. پژوهش حاضر از نوع توسعه‌ای کاربردی و با روش آمیخته (کمّی و توصیفی تحلیلی) است. پژوهش به این ترتیب صورت گرفته که با جستجوهای کتابخانه‌ای و مصاحبه با صاحب‌نظران از یک سو وضع مطلوب ترسیم و از سوی دیگر وضع موجود و عوامل محیطی داخلی (ife) و خارجی (efe) موثر در بیمارستان‌ها شناسایی شد. سپس این عوامل با پیمایشِ پرسشنامه‌ایِ انجام‌شده در میان متخصصان و صاحب‌نظران با جامعۀ آماری مشتمل بر 20 نفر که به روش هدفمند انتخاب شدند اولویت‌بندی شد. سپس با کمک روش swot عوامل محیطی تحلیل و مقابله و راهبردها استخراج شده است. در مرحلۀ بعد، این راهبردها نیز اولویت‌بندی و در نهایت راهکارهایی برای اجرایی کردن راهبردها پیشنهاد شده است. نتیجۀ این پژوهش عرضۀ راهبردهای 38گانه در حوزه‌های هشت‌گانه (دفاعی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه، قانونی، زیست‌محیطی) برای امن‌سازی بیمارستان‌های کلان‌شهرها بوده است.

The Presentation of Strategies for the Security of Hospitals in Metropolises in Critical Situations with the Passive Defense Approach

In all crises, the metropolitan hospitals have an important role in relief operations and hence are liable to threats. This fact has made it essential to provide the critical hospital equipment and necessary training of personnel. Many studies have addressed this issue and many regulations have been extracted, but no comprehensive strategic investigation has yet been performed on hospital preparation in crisis. The purpose of this study is strategic planning to secure hospitals in metropolises with the passive defense approach. In this study, by combining quantitative (survey) and descriptiveanalytical methods, after reviewing the upstream documents and defining the desired mission and vision, the internal and external environment of the metropolitan hospitals and the most important internal (strengths and weaknesses) and external factors (opportunities and threats) have been identified and analyzed by the SWOT model. The identification is obtained through library reviews and interviews with experts. At this stage, identifying threats is an important part of the study of the environmental factors which affect other factors. Then, these factors are prioritized by the community of experts, and based on the importance and priority of environmental factors, 38 strategies in defense, security, political, economic, social, technical, legal, and environmental fields are formulated. Finally, these strategies are prioritized by the QSPM questionnaire.