سطوح درک مفهوم امامت در شعر آیینی معاصر

آنچه اشعار مذهبی را از دیگر سروده‌ها جدا می‌کند محتوای آن‌هاست؛ یعنی مذهب. بنابراین مهم‌ترین رویکرد در نقد شعر مذهبی، نقد محتواست. مهمترین مساله در این رویکرد نقد، سنجش میزان فهم و باورمندی شاعر نسبت به مبانی آیین است. محور باور‌های تشیع و وجه تمایز آن با دیگر مذاهب، به طور عمده مفهوم امامت است؛ لذا سنجش سطح دانش و شناخت مفهوم امامت و نیز عمق باورمندی به این دانسته‌‌ها به عنوان ملاکی تعیین کننده در نقد محتوایی شعر شیعی محسوب می‌شود. در این نوشته تلاش شده که سطوح مختلف این شناخت مورد بررسی قرار بگیرد و راهکار‌هایی برای سنجش عمق باور شاعر پیشنهاد شود. در این تحقیق فهم مفهوم امامت به این 10 سطح تفکیک شده است: الف) دریافت‌های حداقلی و تقصیری: 1- امام: شخصیتی تاریخی 2- امام: رهبر سیاسی ب) دریافت‌های کلامی و متعارف شیعی: 3- امام: صاحب فضایل 4- امام: محبوب خدا و خلق 5- امام: مستحق جایگاه امامت و خلافت، ج) دریافت‌های باطن‌گرایانه: 6- امام: نور و حقیقتی برتر 7- امام: حقیقت قرآن کریم 8- امام: حاضر در خلقت 9- امام: قابل الحاق و وحدت، د)دریافت‌های غلوآمیز: 10- استقلال امام و غلو.در این نوشته، استخراج سطوح باورمندی بر پایۀ قرآن و حدیث شیعی بوده و شعر‌های مورد بررسی این پژوهش از میان معاصران انتخاب شده است

Understanding the levels of concept of leadership in contemporary religious poetry

The difference of religious poems with other is their content; then the main approach in criticism of this poetry, should be criticism of content. The main issue in this criticism is measurement of the understanding and poet’s belief to the foundations of religion. The main beliefs of Shiite and its difference with other religions are mainly the concept of leadership. Then measurement of the level of knowledge and understanding of the concept of leadership and the depth of belief to this knowledge are as a decisive in content criticism of Shiite poems. In this paper, it is tried to study the various levels of this knowledge and to suggest the solutions of measuring the depth of poet’s belief. In this research, the understanding of the concept of leadership is divided into 10 levels:The minimalistic Approaches: 1.Imam: historical character. 2. Imam: political leader.The theological and Doctrinal Approaches: 3. Imam: a virtuous man. 4. Imam: beloved in god and people. 5. Imam: deserving to leadership and caliphate.The mystical Approaches: 6. Imam: light and top truth. 7. Imam: truth of Quran. 8. Imam: present at the creation. 9. Imam: able to join and unity.The exaggerated Approaches: 10. Change Imam to God (exaggeration).In this paper, extraction of levels of poets ‘belief based on the Quran and Shiite Hadith and contemporary poems are selected in research.