مضامین قرآنی در منشآت تفرشی و میبدی

توجه به آیات و مفاهیم قرآنی از دیرباز مورد توجه شعرا و نویسندگان بوده تا جایی که بررسی جایگاه آیات قرآنی یکی از راه‌های شناخت مقدار دانش دینی نویسندگان و شعرا می‌باشد. این اثرپذیری که از قرن هفتم به بعد به اوج خود می‌رسد به شیوه‌های متفاوتی چون واژگانی، گزاره‌ای، الهامی و... صورت می‌گیرد. اثرپذیری واژگانی به سه شیوه ترجمه، برآیندسازی و وام‌گیری است و اثرپذیری گزاره‌ای به انواع تبرکی، توضیحی، استنادی و... انجام می‌پذیرد. یکی از انواع نثر فارسی نامه‌نگاری است که در عصر صفوی مورد توجه نویسندگان و منشیان بوده است. در این پژوهش به شیوه تحلیلی - توصیفی به جست‌وجوی ویژگی‌های تاثیرپذیری دو منشی از دوره صفوی (میبدی و تفرشی) خواهیم پرداخت. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که میبدی به اقتضای شغلش که منصب قضاوت شهر را برعهده داشته، بیشتر و تخصصی‌تر از تفرشی از آیات قرآنی استفاده می‌کند و در زمینه‌های واژگانی، الهامی، تعریفی، تبرکی و استنادی بیشتر از تفرشی به آیات قرآنی توجه دارد. تفرشی آیات قرآنی را در زمینه‌های توضیحی و استنادی و در مواقع ضروری بدون تکلف به کار می‌برد.

contexts of quran in tafreshi and meibodyʼs composition

at past to now, attention to quranʼs verse had been in authors up to investigation of quran has been one of the important manner in religion studies. this manner receives to pick in 7 th. century in several sections such as words, reporting, inspiration. wordʼs influences is in 3 manners such as translate and resultanate. reporting influence divided in sack, explantation, relying. one of the kinds in persian prose is composition which in safavi era is favorite. in this paper, we investigate two books in safavi era ( meibody and tafreshi ) base on describe. the results of paper show that meibody as judge attends to quran more than tafreshi. he uses at words, definition, sack and relying, but tafreshi without exaggeration uses at quranʼs verse in definition and relying.