مقام ولایت و نسبت آن با نبوت و رسالت در عرفان

حقیقت ولایت،کلمه‌ای طیبه‌ی الهی است که‌اصل آن ثابت و فرع آن در آسمان استولایتدارای درجات و منازل و مقامات وفروعات و ظهورات است و برحسب مراتب وظهوراتش، احکام آن متکثر است. ولایت یکی از محوری ترین مسائل عرفان است که درانسان کامل تحقق پیدا می‌کند. این جهان عین ظهورخداوند است وخداوند درمظهر خود حضور دارد.پس انسان نیزکه جزئی از این جهان است مظهرحضرت حق‌می‌گردد ومفهوم ولایت دراینجا معنا پیدا می‌کند. ولیّ کامل کسی است که جمیع اسماء وصفات حق را دارا باشد،و این فرد کسی نیست جز نبیّ حقیقی. نظام دنیا و اخرت وابسته به وجود حقیقت محمدیه است.چنین حقیقتی به اعتبار باطن ولایت، ربّ جمیع مظاهر است. حقیقت محمدیه قطب الاقطاب عالم وجود است که جمیع انبیاء و اولیای الهی از شئون این اسم اعظم به حساب می‌آیند.گسترة نبوّت او شامل تمام مراتب غیب وشهود است وهنگامی که در شخص تحقق می‌یابد به ولایت خاصه و عامه تقسیم می‌گردد. ولایت خاصه باطن نبوت است وچون یکی از اسماء الهی است، ابدی وازلی است،امّا نبوت ورسالت براساس زمان تاریخی پایان پذیرند.ولیّ کامل به سبب اسماء الهی در عالم تصرف و آن را اداره می‌کند.پس مقام ولایت،کتاب جامع الهی ونسخة عالم کبیر است و این مقال برآن است تا ارتباط و پیوستگی این سه مفهوم ولایت، نبوت ورسالت را بررسی نماید.وجانمایه‌ی نبوت و رسالت را که همان مقام ولایت است به تحلیل بنشیند.