>
Fa   |   Ar   |   En
   غزل‏خوانی و جایگاه آن در فرهنگ موسیقاییِ ایران  
   
نویسنده فاطمی ساسان
منبع هنرهاي زيبا هنرهاي نمايشي و موسيقي - 1395 - دوره : 21 - شماره : 2 - صفحه:69 -76
چکیده    غزل‏خوانی، که در محافل رسمی بیشتر با نام «کوچه‏باغی» یا با نامِ خودساخته «بیات تهران» شناخته شده است، نوعی آواز با وزن آزاد بر روی اشعار شعرای فرهنگ شفاهی، و گاه شعرای کلاسیک است که به‏ویژه در تهران و شهر ری خوانده می‏شود. جایگاه این آواز در فرهنگ موسیقایی رسمی به‌طور وسیعی متاثر از جایگاه اجراکنندگان آن در جامعه است که غالباً به قشری که به‌نام‌های مختلف، مثل داش، داش‌مشدی، گردن‌کلفت، جاهل و غیره خوانده شده، تعلق دارند. این قشر فرهنگی‏ـ اجتماعی، همواره نماینده‌ی دو خصلت متضاد بوده و با نوسان میان جوانمردی و اوباشی‌گری، گاه احترام و گاه انزجار افراد جامعه و تقریباً همواره، سو ظن و بی‌اعتمادی آنها را برانگیخته‌ است. غزل‏خوانی، درواقع مانند چهارپاره‏خوانیِ با وزن آزاد در مناطق مختلف ایران، نوعی شعرخوانیِ ملحون است که، به‏علت پیوندش با سنت شاعری در فرهنگ ایرانی، نمادی از فرهیختگی در دل فرهنگِ عامیانه یا مردمی به حساب می‏آید و به این ترتیب، حداقل برای گردن‏کلفت‏های خوش‏نام و جوانمردی که از این هنر بهره‏مندند، مایه تشخص و تمایز اجتماعی است. این نوع آواز، از یک فرمِ ترکیبی معین تبعیت می‏کند و از نظر نظام موسیقایی، وابسته به نظام موسیقی کلاسیک ایرانی است، اما از پیچیدگی‏های فنیِ آواز کلاسیک بهره نمی‏برد.
کلیدواژه غزل ,چهارپاره ,داش‏مشدی ,کوچه‏باغی ,بیات تهران ,Ghazal ,Châhârpâre ,Dâsh Mashdi ,Kuchebâghi ,Bayât-E Tehrân
آدرس دانشگاه تهران, دانشیار دانشکده‏ی هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران, ایران
پست الکترونیکی sasanfatemi358@gmail.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved