زیبایی‌شناسی قاب‌بندی و قاب‌زدایی در سینمای ایران دهه80

قاب‌بندی یکی از مباحثی است که در زیبایی‌شناسی تصویر دارای اهمیت فراوانی می‌باشد. اما علی‌رغم اهمیت این مبحث، تا کنون کمتر پژوهشی را درباره سینمای ایران می‌توان مشاهده نمود که به قاب‌بندی و جنبه‌های آن پرداخته باشد. این مقاله تلاش دارد تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی، به زیبایی‌شناسی قاب بندی و ظرفیت‌های تصویرسازی آن بپردازد. از همین روی در گام اول، هشت فیلم از سینمای ایران در دهه 80 به عنوان جامعه آماری گزینش شده است: سگ‌کشی (بهرام بیضایی،1380)؛ شب‌های‌ روشن(فرزادموتمن، 1381)؛ گاوخونی (بهروزافخمی، 1382)؛ آتش ‌سبز (محمدرضا اصلانی، 1386)؛ شبانه‌روز (امید بنکدار و کیوان علی‌محمدی،1387)؛ درباره الی (اصغر فرهادی،1387)؛ پرسه در مه (بهرام توکلی، 1388) و جدایی نادر از سیمین (اصغر فرهادی، 1389). در ابتدا برای رسیدن به نتیجه‌ای آشکار، چندین نظریه برگرفته از آرای متفکرانِ متفاوت به عنوان چارچوب نظری مورد استفاده قرار می‌گیرد تا با تحلیل این نظرگاه‌ها در آثار سینماییِ گزینش شده، ماهیتِ کاربردی این مقاله افزایش یابد. در آغاز پژوهش، ماهیت قاب‌بندی و روند توسعه آن بررسی می‌شود. سپس به تصاویرِ درونْ قاب اشاره می‌شود. در ادامه تصاویری واکاوی می‌شوند که خارج از محدوده‌های بسته قاب حضور دارند و علی‌رغم پنهان بودن، فهمیده می‌شوند. در انتها به شیوه‌ای منحصربفرد و کمیاب در قاب‌بندی اشاره می‌شود و ویژگی‌های آن مورد تحلیل قرار می‌گیرد.