مطالعه پدیده «ارکستر» در فرهنگ موسیقایی ایران معاصر، با تکیه بر مُدل‌سازیِ امکان تحقق صور بالقوه آن

هدف نهایی از پژوهش حاضر آن است که به منظور تبیین نحوه مواجهه فرهنگ موسیقایی ایران و غرب از ‌نظر اخذ تفکر ارکسترال، با ترسیم مُدل‌هایی مبتنی بر صورت‌های بالقوه ارکستر در ایران و مصداق‌یابی تعیّنی آنها، امکان تحقق الیناسیون در هر یک از مواجهات آزموده شود. لذا فرضیه این پژوهش، بدین نظریه منتج شده است که بر خلاف رهیافت‌های سنت‌گرایانه، که تمامی مواجهات با فرهنگ موسیقایی غرب مطرود پنداشته می‌شود، پاره‌ای از مواجهات، نظر به رهیافت تاویلی و آگاهانه آن، نه تنها به الیناسیون در موسیقی ایرانی نینجامیده، بلکه به تکامل و غنای قالب‌های اجرایی موسیقی ایرانی منتهی شده است. از سویی دیگر، بخش دیگر این نظریه بر آن اذعان دارد که به خلاف رهیافت‌های غرب‌گرایانه که هرگونه تکوین و تکاملِ موسیقی ایرانی مستلزم اخذ تام و تمام بنیان‌های موسیقایی غرب انگاشته می‌شود‌؛ بخش قابل‌ملاحظه‌ای از مواجهات میان فرهنگ موسیقایی ایران و غرب جهت اخذ تفکر ارکسترال، نه تنها تکوین و تکامل موسیقی ایرانی را در پی نداشته، بلکه به تضعیف، تنزّل و حتی حذف برخی خصوصیات بنیادین موسیقی ایرانی انجامیده است. بر این اساس می‌توان چنین اذعان نمود که مواجهه موسیقی ایرانی و غربی در دوره معاصر از نقطه‌نظر اخذ تفکر ارکسترال، دارای روندی دو قطبی (سازنده و غیر سازنده) بوده است.