اثر نمایشی از دریچه علوم اعصاب: رابطه اثر و مخاطب بر اساس یافته های آزمایشگاهی

بررسی مولفه‌های عاطفی- هیجانی و محتوای شناختی موجود در آثار نمایشی بخشی از تحقیقات علوم اعصاب را در قالب یک حوزه میان رشته‌ای نوین تشکیل می‌دهد. حوزه فوق تحت مجموعه‌ای با عنوان علوم اعصاب هنر به مطالعه‌ی همبستگی بین فعالیت مغز و کارکردهای ذهن (یا شناخت) هنگام مواجهه‌ی مخاطب با هنرهای نمایشی می‌پردازد و علاوه بر کمک به خالق اثر جهت چینش بهینه‌ی عوامل و تاثیرگذاری هدفمند بر گروه مخاطبین، پژوهشگر علوم اعصاب را در کشف سازوکار مرتبط با پردازش محرک‌های عاطفی و شناختی پیچیده توسط مغز یاری می‌کند. از آنجا که ادراک محرک‌های حسی بیش از آنکه تحت کنترل آگاهی فرد باشد بطور ناخودآگاه یا نیمه‌آگاه بر جلب توجه و ثبت اطلاعات در حافظه تاثیرگذار است، لذا استفاده از روش های معتبر عصب ‌شناختی جهت بررسی مستقیم ارزش عاطفی محرک برای مخاطب به جای بررسی غیرمستقیم، نظیر مصاحبه و اخذ پرسشنامه و ثبت تاثیر محرک بر سیستم عصبی خودکار مخاطب فارغ از اراده و آگاهی وی اهمیت دارد. در این مقاله، به عنوان نخستین کار از گروه نویسندگان، مقدمه‌ای بر روش‌های عصب‌شناختی رایج جهت سنجش هیجانات مخاطب و کارکردهای شناختی وی نسبت به آثار نمایشی بیان می‌شود تا زمینه پژوهش آتی در حوزه تحلیل کارکرد مغز مخاطبین هنگام مشاهده‌ اثر، با هدف ارتقاء کیفی هنر نمایش و تاثیرگذاری آن در جامعه فراهم آید.