بازسازی محله ی بازار پس از زلزله ی سال 1382 بم با رویکرد خاطره ی جمعی

به دنبال رخداد زمین لرزه ها، نقش خاطره ی جمعی در فرایند بازسازی، کمتر مورد توجه واقع‌شده است. پس از سانحه، به دلیل محدودیت زمان، تمام تلاش ارگان ها معطوف به‌سرعت بخشیدن به بازسازی کالبدی در حداقل زمان است که این امر کیفیت را فدای کمیت می کند. در این میان، بازسازی محله ی بازار در شهر بم، با توجه به ویژگی های منحصربه‌فرد آن موضوعی درخور مطالعه است. مقاله حاضر با به‌کارگیری روش تحقیق کیفی نظریه ی زمینه ای، به بررسی بازسازی محله ی بازار بم از منظر خاطره ی جمعی می پردازد. بدین منظور، داده های موردنیاز، از طریق مصاحبه ها ی عمیق گردآوری شدند. جهت تحلیل داده ها، مجموعه ا ی از رویه ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی به کار گرفته شد. این مقاله، دو مدل مفهومی را به‌منظور شناسایی مولفه های اصلی خاطره جمعی معرفی می کند. در مدل مفهومی اول، کالبد، فعالیت و تصورات و در مدل مفهومی دوم، زمان و مکان، عوامل اصلی خاطره جمعی می باشند. این تحقیق بر ضرورت توجه به باززنده سازی خاطرات جمعی در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های بازسازی تاکید می کند. یافته های پژوهش، رویکرد بازسازی از منظر خاطره جمعی را برای برنامه ریزی های آینده ی بازسازی در محیط های مشابه پیشنهاد می نماید؛ مقصود از این رویکرد، نه پاک کردن گذشته و نه تکرار و تقلید کورکورانه آن است.