سنتِ سنت‌گرایان و سنت‌گرایی معماران

مقاله بر آن است که در مفهوم سنت و مرام سنت‌گرایان تعمق و تاملی نماید. آیا سنتِ سنت‌گرایان همان سنتِ گم‌شده ما و عالم معماری ما است؟ آیا این سنت، تداوم فرهنگ سنتی ما است؟ آیا این سنت می‌تواند پردازنده و بازآفریننده معماری سنتی ایران باشد؟ سنت‌گرایان از کی و کجا پدید آمدند؟ مرام آنان چیست و نگاه ایشان به معماری چگونه است؟ در پاسخ، این مقاله سنت‌گرایی را پدیده‌ای مدرن و سنتِ سنت‌گرایان را سنتی نخستین، فرازمانی، فرامکانی و فرافرهنگی می‌یابد؛ سنتی که تمامی اقوام و عقاید، از هندو و بودایی و مسیحی و مسلمان را فرا می‌گیرد و داعیه جهان‌شمولی و عالم‌گیری دارد. مقاله سپس با تاملی در یک اثر معماری سنت‌گرا، کارآمدی آن را در تداوم معماری سنتی و سنت معماری این مرز و بوم بررسی می‌کند: معماری سنت‌گرا در شایسته‌ترین شکل خود، پا را از تعریف و تمجید و تقلید معماری سنتی فراتر نمی‌نهد و پاسخی از جنس زمان به معماری سنت‌سوخته این سرزمین نمی‌دهد. نتیجه آنست که معماری را گِلی است و دِلی؛ گِل را تافتن و دِل را نیافتن، سبب می‌شود تا معماری ما و آموزش معماری ما از فهم عمیق سنت و معماری سنتی بازماند و به تقلیدی رقیق از آن بسنده کند.