کالبد متحرک ناظر و شکل گیری سکانس‌های فضایی در معماری سینماتیک‌

سرگیی آیزنشتاین، فیلمساز و نظریه‌پرداز بزرگ سینمای شوروی، علاقه فراوانی به الهام گرفتن از ظرفیت‌های معماری در راستای بارور نمودن هنر نوپای سینما داشت. آیزنشتاین اعتقاد داشت، تماشاگر فیلم از میان فضاهای متنوع و در زمان‌های متفاوتی گذار می‌کند و جهت‌یابی او در دنیای داستانی، این فضاها و زمان‌ها را به یکدیگر متصل می‌سازد. بزعم وی، فیلم چنین امکانی برای حضور تماشاگر پرسه‌زن در فضاهای سینماتیک را از معماری به ارث برده است، و بر لزوم در نظر گرفتن «مسیر سینماتیک» و «مسیر معمارانه» تاکید می‌نمود. لوکوربوزیه، معمار برجسته مدرن، پس از آشنایی با آیزنشتاین، بیان داشت می‌کوشد به شیوه‌ای معماری کند که آیزنشتاین فیلمسازی می‌کند و الگوی معماری پرومناد را بنیان نهاد. در این الگو، «حرکت ناظر» به مثابه مهم‌ترین مولفه در ادراک فضا عمل می‌نماید، و ادراک معماری تنها با حضور کالبدی مخاطبی معنا می‌یابد که در حرکت و پرسه‌زنی به گونه‌ای روایت‌مند و سکانسی، همچون تماشاگر فیلم، فضاها را به یکدیگر پیوند می‌دهد و به معماری ماهیتی زمان‌مند و سینمایی می‌بخشد. این مقاله می‌کوشد تا این نکته را آشکار سازد که کالبد متحرک مخاطب با شکل‌دادن به قلمرویی روایی در ارتباطش با فضاها، می‌تواند به مثابه نقطه اشتراکی برای هنرهای معماری و سینما در نظر گرفته شود.