اصطلاح‌شناسی عملکرد معماری

در این مقاله با رهیافت اصطلاح‌شناسی و واژه‌شناسی به بررسی اصطلاحات و واژگانی پرداخته‌ایم که در تاریخ نظریه‌پردازی معماری، بر مفهوم عملکرد معماری دلالت داشته یا در شرح آن به کار رفته‌اند. بر این اساس، در بخش نخست، با رجوع به متون نظری معماری، اصطلاحات دال بر مفهوم عملکرد و نیز واژگان مرتبط با آنها به‌مثابه واژه و اصطلاح بررسی شده است. در بخش دوم، مبتنی بر یافته‌های بخش نخست، تعابیر برآمده از دلالت‌های اصطلاحات و واژگان بررسی‌شده، هم از منظر معنای لغوی و کاربرد آنها در متون نظری و هم از منظر تعبیرهای مرتبط با معماری، بررسی و مقایسه شده است. این مقایسه نشان می‌دهد که این اصطلاحات و واژگان عموماً با چهار تعبیر در معماری مرتبط بوده که تعددشان تاثیر بسیاری بر تنوع مفهومی عملکرد معماری داشته است. بنابراین، تنوع اصطلاحات و معنای آنها از یک سو و تنوع خاستگاه‌ها و تعابیر آنها از سوی دیگر نشان می‌دهد که همه اصطلاحات و واژگان بر یک مفهوم دقیقاً واحد دلالت ندارد. پس برای رسیدن به تعریفی روشن‌تر از مفهوم عملکرد معماری، باید به پیوندهای آن با معماری به سان یک کل اندیشید و به نظر می‌رسد که تعریف واحد از عملکرد معماری تنها در چهارچوب تعریف واحد از معماری ممکن می‌شود.