تحلیل رابطه کاربری زمین و رفتار سفر در سطح محلات شهرتهران؛ نمونه مورد مطالعه محله منیریه، کوی بیمه و کوی گلستان

بالابودن فراوانی مد سفر اتومبیل شخصی و افزایش روزافزون ترافیک در پایتخت ایران، مشکلاتی است که کلانشهر تهران با آن مواجه است. مقاله حاضر با هدف یافتن شاخص‏های کاربری زمین موثر جهت کاهش فراوانی سفر با اتومبیل شخصی و افزایش فراوانی دیگر مدهای سفر (پیاده و حمل ونقل عمومی)، در پی پاسخ به دو سوال است: آیا تفاوت در الگوی توسعه‏ای محلات، موجب تفاوت در رفتارسفر می‏شود، آیا شاخص‏های گوناگون کاربری زمین، با مد نظر قراردادن تفاوت‏های جمعیتی اقتصادی، ترجیحات و نگرش‏های سفر بر رفتارسفر تاثیر می گذارند؟ مقاله حاضر با روش تحلیلی و اکتشافی، با استفاده از تحلیل عاملی و با تدوین چهار مدل و تحلیل رگرسیونی، تاثیرات معیارهای مطروحه را بر فراوانی سفر به تفکیک مدهای سفر، مورد سنجش قرار داده است. نتایج حاکی از آن است که رفتارسفر و عوامل موثر بر آن در محلات گوناگون، متفاوت است. از سوی دیگر، با وجود آنکه شاخص‏های تعداد اتومبیل شخصی (شاخص جمعیتی اقتصادی) و وابستگی به اتومبیل شخصی (شاخص نگرش ها و عادات سفر)، بر رفتارسفر تاثیر به سزایی داشتند، شاخص‏های کاربری زمین از قبیل عوامل دسترسی به سیستم حمل ‏ونقل عمومی، تنوع کاربری‏ها و قابلیت دسترسی به مقاصد غیرکاری بر رفتارسفر نیز تاثیرگذار بودند.