روش‌های خلق ایده و کانسپت در فرآیند طراحی معماری

ایده‌پردازی (خلق ایده و کانسپت) به عنوان بخش مهمی از فرآیند طراحی، همواره در ادبیات طراحی‌پژوهی مورد توجه بوده است. این پژوهش در بخش نخست، پس از بررسی آراء نظریه‌پردازان، با استفاده از روشی توصیفیتحلیلی، فرآیند طراحی را در دو نسل الگوهای نظام‌مند و محیط‌شناسانه و روش‌های خلق ایده و کانسپت را در چهار مقوله قیاسی، الگوواره، منطقی و نظری طبقه‌بندی می‌کند. در بخش دوم، در پیمایشی میدانی رابطه فرآیند طراحی و روش‌های خلق ایده در گروه دانشجویان کارشناسی و مشاورین تراز 1 معماری تهران بررسی شد. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه بسته و در سه حوزه ساختمان‌های مسکونی، تجاریاداری و آموزشی انجام گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار smart-pls و روش تحلیل مسیر، نشان می‌دهد در هر دو گروه تمایل به استفاده از فرآیند نظام‌مند و روش منطقی بیشتر است. نوع کاربری ساختمان در مدل ارتباطی چندان تاثیرگذار نیست و در نتایج حاصل از مشاورین و دانشجویان تفاوت‌هایی وجود دارد. در بیشتر موارد ارتباط معنادار و مطلوب‌تری بین فرآیند نظام‌مند و روش منطقی، فرآیند تعاملی و روش قیاسی و نظری، فرآیند مشارکتی و روش منطقی و قیاسی به‌چشم می‌خورد. نتایج این پژوهش می‌تواند برای پیشرفت حرفه معماری و بخصوص آموزش دانشجویان این رشته بسیار مفید واقع شود.