بررسی تطبیقی تزیینات گچبری‌ مسجد سیمره با مسجد نه‌گنبد بلخ و سامرا از دورۀ عباسی

از جمله یافته‌های بسیار مهم در فعالیت‌های میدانی شهر تاریخی سیمره، مسجد آن و تزیینات گچبری این بنا است. براساس تاریخگذاری ارائه شده این مسجد متعلق به اواخر دوران اموی و اوایل دوران عباسی و به لحاظ آرایه‌های تزیین بسیار مشابه نمونه‌های مسجد نه‌گنبد بلخ و سامرا است. اهداف اصلی پژوهش، شناسایی و معرفی بهتر تزیینات گچبری مسجد سیمره، معرفی پیشینۀ برخی تزیینات گچبری مسجدنه‌گنبدبلخ در آن و نیز تاثیر هنر ایران بر تزیینات گچبری سامرا است. ضمن معرفی تزیینات گچبری مسجد سیمره، سوالات اصلی پژوهش عبارتند از؛1: چه میزان همانندی میان نقوش تزیینی مسجد سیمره و مسجدنه‌گنبدبلخ وجود دارد؟2: حضور نقش‌مایه‌های تزیینی گچبری‌های سیمره در تزیینات گچبری سامرا(سبکa,b) چگونه قابل تببین است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد، مساجد سیمره و نه‌گنبد بلخ به لحاظ برخی آرایه‌های تزیینی و ترکیب‌بندی بسیار مشابه و می‌توان پیشنۀ نقوش تزیینی مسجد نه‌گنبد بلخ را در مسجد سیمره جستجو کرد. از سویی دیگر در تایید محتوای متون تاریخی مبنی بر بکارگیری هنرمندان ایرانی در ساخت بنای سامرا، مسجد سیمره نمونه‌ای آشکار از تاثیر هنر گچبری ایران بر هنر گچبری سامرا از دورۀ عباسی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و تطبیقی و براساس مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای به سرانجام رسیده است.