مطالعه نقش‌مایه‌های هندسی در سفالینه‌های دوران میانی اسلام

آثار هنری ایران،از جنبه‌های گوناگون همواره مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته ‌است. سفالینه‌های منقوش از دیرباز به عنوان نمادی از هنر ماندگار انسان، مطرح بوده است. از گذشته تا به حال به‌کارگیری هنرهای تزیینی به‌ویژه نقوش هندسی در تزیینات معماری، سفالگری و... امری رایج بوده است. نقوش سفالینه‌ها که بسیاری از آنها با نقش‌مایه‌های هندسی پرداخته شده‌اند، همواره بیانگر دیدگاه‌ها، مفاهیم نمادین و ارتباطات فرهنگی جوامع در ادوار مختلف بوده است. در هنر متعالی اسلامی هندسه جایگاه والایی دارد چراکه اشکال آن می‌توانست بصورت غیرمستقیم تجلی‌گاه مفاهیم اسلامی باشد. در واقع این عامل سبب ایجادپیوندی عمیق میان عرصه‌های مختلف هنری ازجمله هنر سفالگری و علم هندسه شد. پژوهش پیش‌رو در نظر دارد با مطالعه، بررسی و تحلیل عناصر بصری نقش‌مایه‌های هندسی سفالینه‌های دوران میانی اسلامی، به چگونگی ساختار هندسی این نقوش دست یابد. این پژوهش با استفاده از مطالعه داده‌های بصری نمونه نقوش موجود در سفالینه‌های‌ مجموعه‌های هنری و همچنین یافته‌اندوزی منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته‌است. نتایج مطالعات حاکی از آن است که نقوش هندسی به‌کار رفته بر روی سفالینه‌های این مجموعه‌ها، نشانگر استفاده از تنوع و دقت در نظم هندسی و نمادپردازی در آنها بوده و طرح این نقوش نیز، با علوم ریاضی و مثلثات قابل ارزیابی‌ است.