سیاست و بازنمایی*

تاریخ عکاسی ایران، تافته ای جدابافته از تاریخ این سرزمین نیست. توجه به زمینه‌ی سیاسی که نقش تعیین‌کننده‌ای در روند تاریخی ایران داشته و زمینه‌ی اجتماعی که معمولاٌ قطب مخالفی برای سیاست بوده است؛ می‌تواند منظر مناسبی را برای بازخوانی آن فراهم آورد. بنابراین، ضرورت پژوهشی انتقادی در بخشی از این تاریخ ایجاب می‌شود. برای این منظور، از دریچه ی «گفتمان»، به تاریخ عکاسی ایران نگاه می شود. هدف از این پژوهش، تبارشناسی گفتمان عکاسی در دوره‌ی پهلوی و بررسی نقش «ایدیولوژیک» عکاسی در آن است. همچنین سعی می‌شود به بسترسازی این گفتمان برای روابط قدرت و به تبع آن سوژه و ابژه سازی ها پرداخته شود. پرسش این است که چه گفتمانی و چگونه در دوره‌ی پهلوی صورت‌بندی شده است؟ و این گفتمان چه ارتباطی با قدرت دارد؟ چارچوب مفهومی و روش این تحقیق را اندیشه های میشل فوکو تشکیل می دهد. نگارندگان در روندی تاریخی‌، ثابت می کنند که گفتمانی «اجتماعی» با تحولات گوناگون ساختاری، آن هم بیشتر در حوزه‌ی «سیاست»، در این برهه از تاریخ عکاسی شکل‌گرفته و غالب آمده است. آن چه که مهم است، فرآیندی است که طی آن، سیاست عقلانی تر شده و پشت امر اجتماعی می نشیند تا هژمونیک شود. همچنین «هویت»، برساخته‌ی مهمی است که به آن پرداخته خواهد شد.