بررسی تحلیلی نقشمایه های نمادین و اساطیری در هنر کلماکره لرستان

گنجینه کلماکره به طور اتفاقی در سال 1368 ه.ش توسط یک شکارچی محلی در غار کلماکره واقع در 20 کیلومتری شمال غرب شهرستان پلدختر در استان لرستان کشف شد. اشیا این گنجینه شامل انواع ظروف، ریتون ها، مجسمه های انسانی و حیوانی، صورتک ها، پلاک ها، زیورآلات و ... از جنس نقره و طلا است که متعلق به دوران ایلام نو (هزاره اول ق.م) هستند. در پژوهشی که منجر به شناسایی و مستندسازی اشیای گنجینه غار کلماکره لرستان در موزه های داخل و خارج از ایران شد، نقوش اساطیری و نمادین روی اشیا و چگونگی تحول باورهای آیینی و مذهبی آنها بررسی و تجزیه و تحلیل شد. در طی این پژوهش بخشی از حلقه ارتباطی فرهنگی/ تاریخی سازندگان این اشیا از نظر تکنیک هنر فلزکاری و نمادشناسی با سایر اقوام ایرانی و تمدن های همجوار در این دوره تاریخی و پس از آن مقایسه و بررسی شد. مفاهیم و بن مایه های نمادین و اساطیری آفرینش (نبرد نور و تاریکی)، چهره های نمادین (شاه و قهرمان)، موجودات اساطیری (موجودات فراطبیعی و جانوران)، عناصر طبیعت (گیاهان، رستنی ها و آب)، ابزارهای تشریفاتی شگفت و نقوش اساطیری روی اشیا ، همه تبیین کننده افکار، عقاید و باورهای صاحبان و سازندگان آنهاست که حضور قدرت های ماورا الطبیعه در آنها مشهود است. این پژوهش به روش تحلیلی ـ استقرایی و با تاکید بر مطالعه نقوش و فرم اشیا انجام شده است. همچنین از روش مشاهده و مراجعه به موزه های داخل کشور و جستجوی اینترنتی در وب سایت موزه-های خارجی، روش مقایسه ای و بررسی اسناد و متون تاریخی استفاده شده است.