پدیده شناسی زمان در حفاظت و مرمت آثار تاریخی و فرهنگی

در این مقاله پدیده‌شناسی زمان به‌عنوان بعد چهارم و اصل موجودیّت اجسام در حفاظت و مرمت انجام شده است. مساله این است، بعد زمان در آثار چیست؛ چگونه مورد شناسایی قرار می‌گیرد؛ چه نقشی در حفاظت و مرمت دارد. برای حل مساله با راهبرد پدیده‌شناسی زمان انحای پدیدار شدن آن بر آگاهی انسان تحلیل شده است؛ بدین‌قرار زمان با رویداد، فرهنگ مادّه‌ای ، لایه‌های فرسودگی، مکان و انسان معادل است و بر آگاهی پدیدار و تقویم می‌شود. در نتیجه بر مبنای شناخت پدیده‌شناسانه‌ی زمان و ارتباط آن با اصل موجودیّت اثر، حفاظت سطوح فرسوده به‌عنوان انباشت لایه‌های اکنون ضروری است؛ سنجش فرسودگی‌ها بر مبنای اصول زمان‌مندی مادّه و ارتباط آن با حرکت و دگرگونی امکان زمان‌سنجی، تحلیل‌های آسیب‌شناسی، اتّخاذ روش‌های مناسب حفاظت بهینه‌ را فراهم می‌کند. پدیده‌شناسی زمان، انسان را در افق اهداف فرایندهای مداخله‌ای اثر قرار داده و پاسخگوی سوالات اساسیِ حفاظت و مرمت پست‌مدرن است و افزون بر آنالیز مادّه‌ا‌ی، آنالیز فرامادّه‌ای اثر را نیز مقرّر می‌کند. با تمرکز بر مفهوم فرهنگ‌مادّه‌ای، زمان بدن‌مند یا زمان انسانی نیز علاوه بر زمان ساخت، زمان سپری شده، زمان مواجهه با اثر، در مرمت مطرح میشود. حفاظت بقایای گذشته، سبب فهم گذشته در زمان حال و آغاز فرایند انتقال گذشته از حال و هم‌زیستی آن با آینده است.