ارزیابی کارایی مصرف انرژی در تولید خربزه (Cucumis melo L.) در استان های خراسان ‌رضوی و جنوبی

ارزیابی کارایی انرژی از جمله شاخص­های کلیدی به منظور شناخت و توسعه بهتر عملیات کشاورزی پایدار در نظر گرفته می­شود. هدف از این مطالعه، تعیین میزان انرژی ورودی و خروجی و نیز ارزیابی کارایی مصرف انرژی در تولید خربزه در استان­های خراسان­رضوی و جنوبی بود. به‌منظور دستیابی به این هدف، پس از طراحی پرسشنامه‌ها، اطلاعات مورد نیاز در بهار و تابستان سال 1391 از مزارع تولید خربزه در این دو استان جمع‌آوری گردید‌. بر اساس داده­های بدست آمده، کل معادل انرژی ورودی در استان­های خراسان­رضوی و جنوبی به­ترتیب 0/67118 و 5/59815 مگاژول بدست آمد. هم­چنین در هر دو استان خراسان رضوی و جنوبی، انرژی الکتریسیته، کود شیمیایی نیتروژن و آب آبیاری (به­ترتیب با میانگین­های 43، 27 و 13 درصد) بیشترین درصد از کل انرژی ورودی را به خود اختصاص دادند. بر اساس میانگین داده­های دو استان، 15 درصد از کل انرژی ورودی بصورت انرژی­های قابل­تجدید و 85 درصد به صورت غیر قابل­تجدید بود. بهره وری انرژی در استان خراسان رضوی و جنوبی نیز به­ترتیب 18/0 و 11/0 کیلوگرم بر مگاژول تعیین شد. به نظر می­رسد صرف نیروی ورودی بیشتر و توسعه عملیات مکانیزه می­تواند در ارتباط با عملکرد و در نتیجه کارایی مصرف انرژی بالاتر در سیستم تولید خربزه در استان خراسان­رضوی باشد.از این رو به­نظر می­رسد که در راستای توسعه نظام­های کشاورزی پایدار، اجرای صحیح برنامه­های مکانیزاسیون می­تواند نقش موثری را ایفا کند.