اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید ذرت علوفه‌ای

به منظور بررسی اثر تنش کم­آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید جدید ذرت، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری معمولی، تنش ملایم و تنش شدید و فاکتور فرعی نیز شامل 14 هیبرید ذرت بود. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی به جز تعداد ردیف دانه در بلال به رژیم­های آبیاری واکنش نشان داده و اختلاف آنها در رژیم­های مختلف آبیاری در سطح احتمال 1% معنی­دار شد. اثر متقابل رژیم­های آبیاری و هیبرید­های ذرت فقط در صفت طول بلال در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. هیبرید ksc700 دارای عملکرد دانه بالایی (12961 کیلوگرم در هکتار) بود که به عنوان برترین هیبرید شناسایی شد و هیبرید k47/2-2-1-2-2-1-1-1×k3544/1 دارای کمترین میزان عملکرد دانه بود که  کاهش معنی­دار عملکرد دانه در شرایط تنش کم­آبی به علت کاهش تعداد کل دانه در بلال و وزن هزار دانه بود. با افزایش میزان تنش از تیمار آبیاری نرمال به تنش شدید عملکرد دانه به میزان 31% درصد کاهش یافت. با توجه به همبستگی صفات می­توان نتیجه گرفت که صفات طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن هزار دانه در تغییرات عملکرد دانه در شرایط کمبود رطوبت خاک می­توانند تاثیر قابل ملاحظه­ای داشته باشند. نتایج حاصل از بررسی همبستگی با توجه به شرایط نرمال و تنش ملایم شاخص‌های بهره‌وری متوسط، میانگین هندسی بهره­وری و تحمل به تنش و با در نظر گرفتن شرایط نرمال و تنش شدید شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش را به عنوان بهترین شاخص­ها برای تعیین ارقام متحمل به تنش کم­آبی میان هیبریدهای مختلف ذرت معرفی نمود. هیبریدهای ksc700،klm77029/8-1-2-3-2-3×mo17  و k47/2-2-1-4-1-1-1×mo17نیز توسط شاخص‌های مختلف به عنوان متحمل­ترین هیبریدها به تنش کم­آبی شناسایی گردیدند.