اثر روی و کادمیوم بر رشد رویشی و غلظت برخی عناصر در گیاه ذرت (Zea mays L.)

مطالعه راه هایی که بتوان تحمل نسبی گیاه را به تنش ناشی از مسمومیت کادمیوم افزایش داد، از اولویت ویژه ای برخوردار است. بدین منظور آزمایشی با هدف بررسی اثرات متقابل روی و کادمیوم بر رشد و ترکیب شیمیایی گیاه ذرت در گلخانه ی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد فسا انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول مقادیر مختلف روی ( 0 ، 20، 40، 80 و 100 میلی گرم در کیلوگرم خاک) از منبع سولفات روی و فاکتور دوم مقادیر مختلف کادمیوم (0، 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) از منبع سولفات کادمیوم بود. صفات ارتفاع بوته، وزن خشک و غلظت عناصر روی، کادمیوم، آهن و فسفر پس از 60 روز از شروع آزمایش اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سطوح مختلف کادمیوم، روی و برهم کنش آنها تاثیر معنی داری بر ارتفاع بوته و وزن خشک ذرت داشت با افزایش سطوح کادمیوم ارتفاع بوته و وزن خشک کاهش معنی داری نسبت به شاهد داشت. حد اکثر ارتفاع بوته و وزن خشک در غیاب کادمیوم و مصرف 40 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک به ترتیب برابر با 17/83 سانتی متر و 06/19 گرم بود. همچنین نتایج وجود یک برهم کنش منفی بین روی و کادمیوم را در گیاه ذرت نشان داد. افزایش سطح کادمیوم در خاک باعث افزایش غلظت فسفر و آهن در گیاه شد، اما افزایش سطح روی در خاک موجب کاهش غلظت آهن و فسفر در گیاه گردید. نتایج نشان داد که کاربرد روی می تواند حساسیت ذرت به سمیت کادمیوم را کاهش دهد. بنابراین در خاک هایی که احتمال سمیت این عنصر وجود دارد عملکرد ذرت را با مصرف روی می توان افزایش داد.