اثر هیومیک‌اسید بر خصوصیات رشدی و تغییرات مواد موثره گیاه دارویی مریم‌گلی ایرانی (saliva mirzayanii l.)

مریم‌گلی ایرانی (salvia mirzaianii l.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده نعناعیان بوده که از گذشته‌های دور به علت داشتن خواص دارویی فراوان و همچنین متابولیت‌های مختلف شامل ترپنوئیتدها، انواع ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، اسیدهای چرب و استرول‌ها مورد توجه بوده و در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی کاربردهای فراوانی دارد. به‌منظور بررسی اثر اسید هیومیک، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بولک‌های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس انجام شد. بیشترین میزان وزن‌تر (1.96 گرم)، وزن خشک برگ(0.5 گرم) و تعداد گل‌آذین( 35 عدد) و وزن گل‌آذین (1.8 گرم ) در اثر استفاده از 15 میلی‌لیتردرلیتر هیومیک‌اسید به دست آمد. مقدار و نوع ترکیبات تشکیل‌دهنده اسانس با دستگاه gc و ms/gc تعیین و درمجموع 62 ترکیب از اسانس مریم‌گلی ایرانی جدا شد. مهم‌ترین ترکیبات کل موجود در اسانس مریم‌گلی ایرانی، 5-نئو سدرانول (20.11 درصد)، لینالیل استات (16.52)، آلفاترپینیل استات ( 14.28 درصد)، لینالول (5.22) و بی‌سیکلوگرماکرون (4.68 درصد) بود. با افزایش غلظت هیومیک‌اسید درصد 5-نئو سدرانول، آلفاترپینیل استات، بی سیکلوگرماکرن و لینالیل استات به ترتیب برابر 37.5، 32.5،22.7 و 20.59 درصد نسبت به شاهد افزایش معنی‌دار یافت. مجموع ترکیبات فنلی موجود در عصاره گیاه در اثر استفاده از 15 میلی‌لیتردرلیتر هیومیک‌اسید به‌طور معنی‌دار و به میزان 72.8 درصد نسبت به شاهد بدون کود افزایش یافت. در این تیمار بیشترین ترکیب فنلی موجود در عصاره مریم‌گلی ایرانی، رزمارینیک اسید به میزان 421.64 میلی‌گرم‌‌درلیتر بود. استفاده از هیومیک‌اسید باعث افزایش معنی‌دار میزان آنتی‌اکسیدان در عصاره گیاه شد.

effect of humic acid application on growth characteristics and changes in the active ingredients of medicinal plant

the use of humic acid fertilizer had a positive effect on the measured characteristics of iranian sage and also the percentage of essential oil compounds. dry weight of leaves (0.5 g) and number of inflorescences (35) and inflorescence weight (1.8 g) due to the use of 15 g of humic application was obtained. the amount and type of essential oil constituents were determined by gc and ms/gc devices and a total of 62 compounds were isolated from iranian sage essential oil under the influence of experimental treatments, of which 18 similar compounds were present in all treatments. the most important compounds in iranian sage essential oil was reported 5-neo-cedranol (20.11%), linalyl acetate (16.52), terpinyl acetate (14.28%), linalool (5.22) and bicyclogermacrene (4.68%). compounds percentage increased with increasing humic acid density. as a result of using a concentration of 15 g / l of humic acid, the 5-neo-cedranol, α-terpinyl acetate, bicyclogermacrene and linalyl acetate compounds increased by 37.5, 22.5, 32.7 and 20.5 percent compared to control. the total phenolic compounds in the plant extract due to the use of 15 g / l humic acid increased significantly and by 72.8% compared to the control without fertilizer (516.43 mg / l). the highest phenolic composition in iranian sage extract in this study was rosmarinic acid at the rate of 421.64 mg / l at the level of 15 g / l humic acid. the use of humic acid caused a significant increase in the amount of antioxidants in the plant extract.