مقایسه روش‌های خاک‌ورزی رایج و حفاظتی و مقادیر مختلف کاشت بذر بر واکنش چند رقم جدید گندم دیم در شرایط دیم کرمانشاه

در سالهای اخیر عملیات خاکورزی حفاظتی به منظور کاهش هزینه های تولید، حفظ محیط زیست، افزایش بهره برداری از منابع بارندگی در شرایط دیم و در نتیجه افزایش عملکرد گیاهان مورد تاکید قرار گرفته است. این آزمایش به منظور مقایسه روشهای خاک ورزی رایج و حفاظتی و مقادیر مختلف کاشت بذر بر واکنش چند رقم جدید گندم در شرایط دیم طی دو سال زراعی متوالی 1396-97 و 98-1397 در مرکز تحقیقات کشاورزی دیم معاونت موسسه تحقیقات دیم کشور در سرارود کرمانشاه صورت گرفت. آزمایش در قالب بلوک های نواری بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دو سایت کنار هم به صورت خاک ورزی حفاظتی (کشت مستقیم دیم) و خاک ورزی رایج اجرا گردید. عامل اول ارقام گندم (باران و ریژاو) به صورت افقی و عامل دوم میزان بذر در هشت سطح 75، 100، 125، 150، 175، 200، 225، 250 کیلوگرم در هکتار به صورت عمودی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که در بین ویژگیهای مورد بررسی، شاخص نرمال شده پوشش گیاهی، شاخص اسپاد، شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در سال اول افزایش معنی داری نشان دادند. عملکرد دانه به عنوان مهمترین ویژگی مورد بررسی 28/7 درصد نسبت به سال دوم آزمایش، افزایش نشان داد. عملیات خاکورزی رایج نیز در مقایسه با خاک ورزی حفاظتی همه ویژگیهای مورد بررسی را افزایش داد هرچند این افزایشها از نظر آماری معنی دار نبود. به طوری که در خاک ورزی رایج در مقایسه با خاک ورزی حفاظتی، عملکرد دانه در سال اول و دوم به ترتیب 632/9 و 95/3 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت. کاربرد مقادیر مختلف بذر نیز ویژگی های شاخص نرمال شده پوشش گیاهی، شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه را به طور معنیدار تحت تاثیر قرار داد و حداکثر مقادیر این صفات در 250 کیلوگرم و حداکثر شاخص اسپاد در 75 کیلوگرم حاصل گردید. نهایتا با اعمال تراکم بذر 100، 125، 150 کیلوگرم در مقایسه با 75 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه به ترتیب 6/3، 13/65، 15/42 درصد افزایش نشان داد. در این آزمایش تفاوت بین ارقام مورد بررسی نیز غیر معنیدار بود. با توجه به نتایج این آزمایش، از آنجایی که افزایش عملکرد ناشی از اجرای سیستم خاک ورزی رایج، قابل توجه نبود و نظر به این که اجرای این سیستم صرفنظر از تحمیل هزینه به زارعین، سبب بروز فرسایش و کاهش ماده آلی خاک میگردد، لذا اجرای روش خاک ورزی حفاظتی با میزان مصرف بذر 75-150 کیلوگرم توصیه گردید.

comparison of conventional and conservation tillage systems and different seeding rates on the response of new rainfed wheat cultivars in rainfed conditions of kermanshah

in recent years, conservation tillage operations have been emphasized in order to reduce productioncosts, protect the environment, increase the utilization of rainfall resources in rainfed conditions and thus increase crop yield. this experiment was carried out in order to comparison of the conventional and conservation tillage systems and different seeding rates on the response of some new wheat cultivars in rainfed conditions during two consecutive growing years of 2016-17 and 2017-18 in sararood drylandagricultural research center kermanshah. the experiment was performed in the form of strip blocks based on a randomized complete block design with three replications at two adjacent sites as conservation tillage (direct rainfed cultivation) and conventional tillage. the first factor was wheat cultivars (baran andrijaw) horizontally and the second factor was seed rate in eight levels: 75, 100, 125, 150, 175, 200, 225and 250 kg / ha vertically. the results of the combined analysis showed that among the studied traits, normalized difference vegetation index, spad index, leaf area index, plant growth rate, grain yield and harvest index in the first year showed a significant increase. grain yield as the most important trait was increased 28.7% compared to the second year of the experiment. conventional tillage operations also increased all the studied traits in comparison with conservation tillage, however, these increases were notstatistically significant. so that in conventional tillage compared to conservation tillage, grain yield in the first and second year increased by 632.9 and 95.3 kg/ha, respectively. the application of different amounts of seeds also significantly affected the normalized difference vegetation index, leaf area indexand plant growth rate, and the maximum values of these traits were obtained in 250 kg and the maximumspad index in 75 kg/ha. finally, by applying seed densities of 100, 125 and 150 kg/ha the grain yieldincreased by 6.3%, 13.65% and 15.42%, respectively, compared to 75 kg/ha. in this experiment, thedifference between the studied cultivars was also insignificant. according to the results of this experiment, since the increase in yield due to the implementation of the conventional tillage system was not significant and considering that the implementation of this system, regardless of the cost to farmers, causes erosion and reduction of soil organic matter, so the conservation tillage with seed rates of 75-150 kg was recommended.