تاثیر مایکوریزا و اسید هیومیک بر محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه گندم (triticum aestivum l.) در سطوح مختلف آبیاری

به‌منظور بررسی تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر عملکرد، محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1398-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد، قطع آبیاری در مرحله‌ آبستنی و قطع آبیاری در مرحله‌ خوشه‌دهی)، کاربرد مایکوریزا و اسید هیومیک در هشت سطح (کاربرد مایکوریزا intraradiceslomus g، مایکوریزا mosseae g، کاربرد توام intraradices g با mosseae g، کاربرد اسید هیومیک، کاربرد مایکوریزا cesintraradi g با اسید هیومیک، کاربرد mosseae g با اسید هیومیک، کاربرد intraradices g با mosseae g و اسید هیومیک، عدم کاربرد مایکوریزا و اسید هیومیک به عنوان شاهد) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که کاربرد توام intraradices g با mosseae g و اسید هیومیک در مرحله‌ آبیاری کامل، محتوای آنتوسیانین (71 درصد)، محتوای کلروفیل a و b، کلروفیل کل (به‌ترتیب 10/8، 12 و17 درصد)، سرعت پر شدن دانه (18 درصد)، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه (به ترتیب7/6 و8 درصد)، طول سنبله (48 درصد)، تعداد دانه در سنبله (68 درصد) و عملکرد دانه (47 درصد) را در مقایسه با قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم استفاده از مایکوریزا و اسید هیومیک افزایش داد. کاربرد توام intraradices g با g mosseae و اسید هیومیک تحت محدودیت شدید آبی (شرایط قطع آبیاری در مرحله چکمه ای شدن) سرعت پرشدن دانه (5 درصد)، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه (به ترتیب 3 و 5/3 درصد)، محتوای کلروفیل a و b ، کلروفیل کل (به ترتیب 9/5، 5/8 و 7/5 درصد) و عملکرد دانه را (14/1 درصد) در مقایسه با عدم کاربرد میکوریز و اسید هیومیک تحت چنین شرایطی افزایش داد. بر اساس نتایج این بررسی به نظر میرسد که کاربرد مایکوریزا و اسید هیومیک می تواند عملکرد گندم در شرایط محدودیت شدید آبی را بواسطه بهبود مولفه های پر شدن دانه و محتوای کلروفیل افزایش دهد.

the effect of mycorrhiza and humic acid on chlorophyll content and grain filling components of wheat (triticum aestivum l.) in various irrigation levels

in order to study the effect of mycorrhiza and humic acid on yield, chlorophyll content and grain filling components of wheat (triticum aestivum l.) in various irrigation levels, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in research farm of faculty of agriculture and natural resources, university of mohagheghi ardabil in 2018-2019. factors experiment were included irrigation at three levels (full irrigation as control, irrigation withholding at 50% of heading and irrigation withholding at 50% of booting stage), and application of mycorrhiza and humic acid at eight levels (glomus intraradices, g.moseae, both application g. intraradices and g.moseae, humic acid, humic acid with g. intraradices, humic acid and g.moseae, humic acid with g.intraradices and g.moseae, control (without humic acid, g.moseae and g. intraradices). means comparison showed that both application g.intraradices and g.moseae with humic acid under full irrigation increased anthocyanin content (71%), chlorophyll content a, b and total chlorophyll (10.8, 12 and 17%), grain filling rate (18%), grain filling period and effective grain filling period (7.6 and 8% respectively), ear length (48%), number of grain per ear (68%) and grain yield (48%) in comparison with irrigation withholding at 50% of booting stage and no application of mycorrhiza and humic. it seems that application of mycorrhiza and humic acid can increase grain yield of wheat under severe water limitation due to improving chlorophyll content and grain filling components.