ارزیابی اثر باکتری‌های محرک رشد گیاهی بر رشد، عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در جو

به منظور ارزیابی اثر باکتری‌های محرک رشد گیاهی بر رشد، عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در جو آزمایشی در دو سال متوالی 98 و 99 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل به صورت به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل تیمار کود نیتروژن در پنج سطح (صفر (شاهد)، 25، 50، 75 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و فاکتور دوم تلقیح بذور با باکتری، شامل 4 سطح (بدون تلقیح، آزتوباکتر کروکوکوم استراین 5، آزوسپریلوم لیپوفرم استراین آف و مخلوط دو باکتری) بود. رقم مورد استفاده lb iran بوده و زمان کوددهی در سه نوبت: زمان کاشت، مرحله پنجه‌دهی و زمان پرشدن دانه بود. نتایج نشان داد اکثر صفات مورد مطالعه،‌ معنی‌دار شدند. افزایش کاربرد سطوح مختلف کود نیتروژن موجب افزایش این صفات شد به طوری که سطح پنجم کودی (100 کیلوگرم در هکتار) با اختلاف معنی‌داری نسبت به دیگر سطوح، داری بیشترین مقدار بوده و سطح شاهد کودی (عدم کاربرد کود) نیز کمترین مقدار را به خود اختصاص داد. همچنین تیمار ترکیبی از دو باکتری آزتوباکتر کروکوکوم استراین 5 و آزوسپریلوم لیپوفرم استراین آف نسبت به کاربرد تک تک این دو باکتری نسبت به شاهد (عدم تلقیح) دارای بیشترین مقدار و سطح بدون تلقیح نیز کمترین مقدار این صفات را به خود اختصاص داد. برای میزان انتقال ماده خشک از ساقه و از کل گیاه به دانه سهم انتقال ماده خشک از ساقه و از کل گیاه به دانه، مشاهده شد که در این صفات اثر کاربرد کود نیتروژن و تیمارهای مختلف باکتری های محرک رشد دقیقا برعکس دیگر صفات مطالعه شده بود به طوری که سطح پنجم کودی ( 100 کیلوگرم در هکتار) و کاربرد توام دو باکتری با اختلاف معنی داری نسبت به دیگر سطوح، داری کمترین مقدار بوده و سطح شاهد کودی (عدم کاربرد کود) و بدون تلقیح نیز دارای بیشترین میزان بود. اختلاف بینبیشترین و کمترین عملکرد دانه در اثر کاربرد کود نیتروژن و باکتری های محرک رشد، به ترتیب 24 و 40 درصد بود. با توجه به نتایج به دست آمده در این آزمایش، سطح پنجم کودی ( 100 کیلوگرم در هکتار) و کاربرد توام دو باکتری جهت حصول بالاترین عملکرد در جو قابل توصیه می باشد.

investigation the effect of plant growth promoting rhizobacteria on growth, yield and dry matter remobilization in barley

in order to survey the impact of plant growth promoting rhizobacteria and nitrogen fertilizer on growth, yield and remobilization of photosynthetic dry matter in barley, a two-year factorial experiment based on randomized complete block design with three replicates was carried out on barley cultivar lb-iran, at the research farm of the islamic azad university, ardabil branch, ardabil, iran, in two consecutive years of 2019 and 2020 cropping years. first factor included five nitrogen levels: 0 (control), 25, 50, 75, 100 kg/ha net nitrogen, and second factor contained grain inoculations with four bacteria: no inoculation (control), azotobacter crococcum strain 5, azospirillum lipoferum strain of, and combination of the two mentioned bacteria. fertilization was performed at planting, tillering, and grain filling stages. results revealed that most of the studied traits were significant. nitrogen rate increment resulted in the higher rates of the above mentioned traits so that 100 kg/ha nitrogen significantly showed the highest amounts while control caused the lowest ones. combined treatment of the bacteria resulted in the higher rates compared to the single bacteria, and control showed the lowest amounts. also, it was observed that application of 100 kg/ha nitrogen on azotobacter crococcum strain 5, and azospirillum lipoferum strain of resulted in the lowest rate of dry matter remobilization from stem and whole plant to the grain, and contribution of dry matter remobilization from stem and whole plant to the grain while, control treatments of nitrogen and of pgprs caused the highest rates.