بررسی تاثیر پرایمینگ بذر با زادمایه رایزوبیومی و باکتری‌های محرک رشد گیاه بر میزان کلروفیل، عناصر غذایی و عملکرد دانه عدس در شرایط دیم

به منظور مطالعه اثر پرایمینگ بذر با زادمایه رایزوبیومی و باکتری‌های محرک رشد گیاه (pgpr) بر میزان کلروفیل، عناصر غذایی و عملکرد دانه عدس دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار در دهستان کارزان از توابع شهرستان سیروان استان ایلام در سال زراعی 1396- 1395 اجراء گردید. عامل‌های آزمایش شامل کاربرد باکتری‌های محرک رشد گیاه در پنج سطح: پرایمینگ بذر با ازوتوباکتر، آزوسپیریلوم، سدوموناس، پرایمینگ توام بذر با ازوتوباکتر+آزوسپیریلوم+ سدوموناس و عدم مصرف باکتری‌های pgpr و همچنین عامل رایزوبیوم در دو سطح: پرایمینگ بذر با رایزوبیوم و عدم پرایمینگ بود. برهمکنش کاربرد باکتری رایزوبیوم و باکتری‌های pgpr بر همه صفات مورد مطالعه )به استثناء عملکرد دانه و محتوی کلروفیل b)، بسیار معنی‌دار (0/01≥p) شد. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر با باکتری رایزوبیوم همراه با باکتری‌های pgpr به ویژه تیمار مصرف توام (ازتوباکتر+آزوسپیریلوم+سدوموناس) باعث افزایش میزان عملکرد دانه، نیتروژن، فسفر و پتاس و محتوی کلروفیل a، b و a+b برگ در مقایسه با تیمار عدم مصرف رایزوبیوم و باکتری‌های pgpr شد. با توجه به اثرات هم افزایی بین باکتری رایزوبیوم و باکتری‌های pgpr در بهبود رشد و نمو و عملکرد دانه گیاه عدس توصیه می‌شود در فرمولاسیون مایه تلقیح‌های مورد استفاده در اراضی مناطق خشک و دیمزارهای عدس، از ترکیب باکتری رایزوبیوم و باکتری‌های pgpr استفاده شود.

Investigation on the effect of seed priming with rhizobium bioinoculant and Plant Growth Promoting Rhizobacteria on chlorophyll, nutrients and grain yield in lentil under rainfed condition

To study the effect of seed priming with rhizobium bioinoculant and Plant Growth Promoting Rhizobacteria on chlorophyll, nutrients and grain yield in lentil rainfed, a factorial experiment was carried out in a randomized complete block design (RCBD) with four replicates in Karazan districts of Sirvan located in Ilam province during 2016-2017. Experimental treatments include the application of PGPR consists of five levels: inoculation seed with Azotobacter, Azospirillum, Pseudomonas individually, inoculation of seeds with mixed PGPR (Azotobacter + Azospirillum + Pseudomonas) and non-using of PGPR, and rhizobium bacteria factor at two levels: seed inoculation with rhizobium and non-use of Rhizobium. Simple and interaction effects of Rhizobium bacteria and PGPR bacteria application on all studied traits (except for interaction effect of experimental factors on grain yield and chlorophyll b content) showed highly significant (P <0.01). In general, the results of the experiment showed that the use of Rhizobium bacteria with PGPR bacteria, in particular, combined consumption treatment (Azotobacter + Azospirillum + pseudomonas), increased the grain yield, nitrogen, phosphorus and potassium, and chlorophyll a, b and a+b contents of leaf compared to Non-use rhizobium and PGPR bacteria. With regard to synergistic effects of Rhizobium and PGPR bacteria in improving the growth and grain yield of lentil plant, it is recommended to use the combination of Rhizobium and PGPR bacteria in the inoculum formulation used under arid and dry land areas.