ارزیابی اثر برگرداندن بقایای گیاهان زراعی مختلف بر عملکرد ذرت و برخی ویژگی های خاک در شرایط آب و هوایی شوشتر

به منظور بررسی اثر بقایای گیاهان پیش کشت بر عملکرد ذرت و ویژگی های شیمیایی دو نوع بافت خاکآزمایشی در سال‌های 94-1393 و 95-1394 در مزرعه دانشکده کشاورزی انجام شد. این آزمایش در دو سال و دو مکان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. دو مزرعه با خاک لومی‌رسی و لومی‌شنی به عنوان مکان و کشت چهار گونه زراعی قبل از ذرت شامل باقلا، گندم، کلزا، کلم وآیش به عنوان تیمارهای آزمایشی در نظر گرفته شدند. تجزیه مرکب نتایج نشان داد که استفاده از بقایای گیاهان پیش‌کشت باعث ایجاد تغییرات معنی‌دار در عملکرد و همچنین برخی ویژگی های خاک شد. استفاده از بقایای باقلا، به‌عنوان گیاه پیش‌کشت، در خاک‌های لومی‌رسی و لومی‌شنی باعث افزایش 40 و 55 درصدی عملکرد دانه ذرت شد. میانگین افزایش رطوبت خاک و همچنین افزایش نیتروژن خاک تحت تاثیر بقایای باقلا، گندم، کلزا وکلم نسبت به آیش به ترتیب 29،32،25 و 19 درصد و 88،25،40 و 40 درصد بود که دلیل افزایش عملکرد ذرت در نتیجه کاربرد بقایای گیاهان زراعی پیش کشت بود. استفاده از بقایای گیاهان باقلا، گندم، کلزا وکلم‌ نسبت به آیش باعث افزایش عملکرد دانه شد و کیفیت (افزایش پروتئین ذرت به ترتیب به مقدار 32،11،28،17 درصد) گیاه ذرت شد. بقایای گیاهان پیش کشت باعث کاهش معنی دار اسیدیته خاک نسبت به آیش به مقدار2، 3، 2 و 2 درصد شدند. ماده آلی خاک به‌مقدار 49 درصد، رطوبت خاک به‌مقدار 40 درصد و کربن آلی به‌مقدار 33 درصد در اثراستفاده از بقایای گیاهان (نسبت به آیش) افزایش یافتو این افزایش در خاک های لومی شنی مشهود بود.نتایج نیز نشان داد اثر مفید بقایای گیاهان در سال دوم بیشتر از سال اول بود. بنابراین استفاده از بقایای گیاهان از طریق بهبود کیفیت خاک و همچنین حفظ رطوبت خاک، می تواند سبب افزایش بهره وری نظام کشت شود.

Evaluation of the effect of the return of different types of plant residues to soil on the yield of maize and some soil characteristics in Shoushtar weather conditions

To investigate the effects of the residues of pre-cultivated plants on the physical and chemical properties of two types of soils and maize yield in the north of Khuzestan, an experiment was carried out at experimental farm of Shoushtar Faculty of Agriculture during 2014-15 and 2014-15. Two field experiments were performed in two years and two locations in a randomized complete block design. In this experiment, precultivated plants including wheat, rapeseed, bean and cabbage were cultivated in two types of soils, clayLoam soil and sandy Loam soil, and their crop residues returned in to the soil. The maize was cultivated infields with these crop residues for two years, and then, soil properties, growth and yield characteristics ofmaize were studied. Measured values for such traits in sandy Loam soil were greater than clay Loam soil. Theresults showed that the use of the residues of pre-cultivated plants resulted in significant changes in soilquality as well as corn yield. The residues of pre-cultivated plants including beans, wheat, rapeseed andcabbage caused pH of soil by 2%, 3%, 2% and 2% showed significant reduce compared to control,respectively. Using residue of per-cultivated plants resulted in increased aggregate stability, organic matter,soil moisture, organic carbon, total amounts of nitrogen, potassium and phosphorus by 50%, 49%, 40%, 33%,22%, 24% and 70%, respectively, and this increase was remarkable in sandy Loam soils. Investigation of theeffects of pre-cultivated plants over two years showed that the beneficial effect of the crop residues in thesecond year was better than the first year. The results of this study clearly indicated that the use of the cropresidues of pre-cultivated plants in field increased growth, yield and yield components, and in this regard, the bean residues were more useful than other plants. The use of bean residues, as a pre-cultivated plant, in clay Loam soil and sandy Loam soil under cultivation of corn increased corn yield by 40% and 55%, spectively.Maintaining soil moisture and increasing soil nitrogen content in bean, wheat, and rapeseed and cabbagetreatments were more than the control, caused to increased moisture by 29%, 32%, 25% and 19% andnitrogen by 88%, 25%, 40% and 40%, that was the most important reason for increasing corn yield by thecrop residues of the pre-cultivated plants. In addition, the use of the crop residues of bean, wheat, rapeseedand cabbage compared to the control not only caused increase corn yield, but also improved the quality ofcorn protein (32%, 11%, 28% and 17%, respectively). These results suggest that the use of the crop residuesin soil improves agricultural productivity by improving soil quality and acceptable maintaining soil moisture.