بررسی عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب سورگوم علوفه‌ای در شرایط کم‌آبی و کاربرد سوپرجاذب

به منظور بررسی امکان کاهش آب مورد نیاز سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید با کاربرد سوپرجاذب، بدون کاهش عملکرد ماده خشک و افزایش کارآیی مصرف آب و همچنین بررسی بازده اقتصادی مصرف سوپرجاذب، آزمایشی در منطقه دشتک زاهدان طی سال‌های 1392 و 1393 به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده با 4 رژیم آبیاری، شامل تامین 40، 60، 80 و 100 درصد آب مورد نیاز گیاه براساس تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه در کرت‌های اصلی، 4 سطح سوپرجاذب 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار در کرت‌های فرعی و برداشت (چین) به عنوان عامل فرعی-فرعی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری، سوپرجاذب و اثر متقابل آن‌ها بر عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب و همچنین بررسی بازده اقتصادی مصرف سوپرجاذب معنی دار بود. مدل‌های رگرسیون برآورد شده نشان داد که کاربرد سوپرجاذب اگرچه در تیمار 100 درصد آبیاری بر عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب تاثیری نداشت اما در سایر تیمارهای آبیاری باعث افزایش عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آب شد. بنابراین با کاربرد 75 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار، همراه با 20 درصد کاهش آب مورد نیاز سورگوم در مناطق خشک، می‌توان عملکرد ماده خشک و کارآیی مصرف آبی مشابه شرایط تامین 100 درصد آب مورد نیاز سورگوم داشت. همچنین بیش‌ترین بازده اقتصادی کاربرد سوپرجاذب، در سطح 75 کیلوگرم سوپرجاذب و تامین 80 درصد آب مورد نیاز سورگوم به دست آمد.

Studying the dry matter yield and water use efficiency of forage sorghum under water deficit and applying superabsorbent polymer

In order to investigate the possibility of decreasing forage sorghum (Sorghum bicolor L. var speedfeed) water requirements applying of superabsorbent (SAP), without decreasing the dry matter yield and increasing the water use efficiency, and also to investigate the economic efficiency of applying superabsorbent (SAP), this experiment was conducted in Dashtak region of Zahedan during 2013 and 2014 seasons in a split-split plot with four irrigation regimes, providing 40, 60, 80 and 100% of the water requirements of sorghum, calculated from pan evaporation as main plots, four amounts of SAP )0, 75, 150 and 225 kg ha-1( as subplots and cutting as sub-subplots based on a completely randomized block design with three replications. The results indicated that the effect of irrigation regimes, SAP levels and their interaction effects of the two factors on dry matter yield, water use efficiency, and economic efficiency were significant. The regression models estimated showed that applying SAP in 100% ETc treatment had no effect on this trait but in the other irrigation treatments caused an increased the dry matter yield and water use efficiency. Therefore, applying 75 kg SAP per hectare along with 20% decrease in the sorghum’s water requirement in arid regions, the dry matter yield and water use efficiency is maintained similar to 100% sorghum’s water requirement. Also the greatest economic efficiency of applying SAP was secured at 75 kg SAP per hectare SAP level and 80% of sorghum’s water requirement.