واکنش شش گونه گیاه دارویی حوزه آبخیز نوژیان به همزیستی با قارچ های میکوریزی آربوسکولار طی فصول بهار و پاییز

در این تحقیق همزیستی قارچ‌های میکوریز آربسکولار با گونه‌های دارویی artemisa aucheri ، cychorium intybus، mentha longifolia، plantago lanceolata، thymus kotschyanus و ziziphora clinopodioides طی دو سال در فصل‌های بهار و پائیز در حوزه آبخیز نوژیان، بررسی شد. منطقه نوژیان با مساحت 34000 هکتار، بین طول شرقی جغرافیاییَ 23 °48 تا َ40 º 48 و عرض شمالی جغرافیاییَ 17 º33 تا َ46 ˚33 در حوزه آبریز سد دز در استان لرستان واقع شده است. تفاوت معنی داری در میزان عناصر فسفر، پتاسیم، نیتروژن، منیزیوم و ماده آلی خاک در دو فصل پاییز و بهار مشاهده شد. عناصر پتاسیم، ازت و فسفر با اسپورهای خاک و درصد کلنیزاسیون قارچ‌های میکوریز آربسکولار همبستگی منفی داشتند اما عنصر منیزیوم با اسپورهای خاک و کلنیزاسیون قارچ‌های میکوریز آربسکولار به ترتیب 61/0 و 48/0 همبستگی مثبت نشان داد. گونه thymus kotschyanus بیشترین درصدکلنیزاسیون را با قارچ‌های میکوریز آربسکولار داشت و تعداد اسپور قارچ‌های میکوریز آربسکولار در ریزوسفر گونه ziziphora clinopodioides بیش از سایر گونه‌ها بود. بیشترین تعداد اسپور و کلنیزاسیون قارچ‌های میکوریز آربسکولار در فصل بهار مشاهده شد. شش گونه از جنس glomus شامل g. geosporum، g. constrictum، g. mosseae g.macrocarpum، g. etunicatum،g. intradices در ریزوسفر ریشه گیاهان دارویی مورد مطالعه شناسایی شدند.

The reaction of six medicinal plant species with arbuscular mycorrhizal fungi during spring and autumn in Noujian Watershed (Lorestan province)

In this research, symbiosis between arbuscular mycorrhizal fungi and some of the medicinal plants such as: Artemisa aucheri, Mentha longifolia, Plantago lanceolata, Thymus kotschyanus, Ziziphora clinopodioides and Cychorium intybus were studied during the spring and autumn period for two years in Nojian Watershed. Noujian with the area of 34000 hectares is situated between the Eastern latitude of 48° 23̕ to 48° 40̕ and its Northern longitude ranges from 33° 17̕ to 33° 60̕ at Lorestan province in watershed of Dez dam. Soil and thin roots collected randomly from the depth of 0-30 cm of plant canopy area. Significant difference (p> 0.01) was found in phosphorus, potassium, nitrogen, magnesium and organic matter in spring and autumn. Potassium, nitrogen and phosphorus showed significant negative correlation with arbuscular mycorrhiza fungi spore density and percentage colonization but magnesium was positively correlated with spore density and percentage colonization respectively; +0.61 and +0.48. Thymus kotschyanus showed the highest percentage root colonization and the highest number of spores were observed in rhizosphere of Ziziphora clinopodioides. The highest root colonization and spore numbers were observed in spring. Six species of Glomus genus contain G. microcarpum, G. etunicatum, G.macrocarpum, G. constrictum and G. geosporum were identified in the rhizosphere of selected medicinal plant species.