اثر باکتری‌های محرک رشد بر برخی صفات فیزیولوژیک سیاهدانه (nigella sativa l.) تحت تنش کمبود آب

به‌منظور بررسی تاثیر باکتری‌های محرک رشد بر برخی از صفات فیزیولوژیک سیاهدانه تحت تنش کمبود آب آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 94-1393 به اجرا در‌آمد. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کمبود آب در سه سطح 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و باکتری‌های محرک رشد در هفت سطح شاهد و تلقیح با شش گونه باکتریایی بودند. نتایج نشان داد که تاثیر سطوح تنش کمبود آب، تیمارهای باکتریایی و اثر متقابل آنها بر تمام صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود. طبق نتایج حاصل تیمار تنش 50 درصد نیاز آبی گیاه سبب کاهش 28 درصدی کلروفیل کل، 14/4 درصدی رطوبت نسبی گیاه و 28/4 درصدی عملکرد دانه شد. تلقیح بذرها با باکتری‌های محرک رشد سبب افزایش مقادیر اندازه‌گیری‌شده در سه سطح آبیاری در مقایسه با شاهد گردید. بطوریکه تمامی تیمارهای باکتریایی تحت تیمار 50 درصد نیاز آبی گیاه توانستند میزان کلروفیل b، رطوبت نسبی گیاه و عملکرد دانه را نسبت به شاهد افزایش دهند. همچنین تحت تیمار 75 درصد نیاز آبی گیاه، باکتری‌های باسیلوس آمیلولیکوفسینس و سویه b بیشترین میزان عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. در مجموع افزایش صفات در تیمارهای تلقیح شده با باکتری‌های باسیلوس آمیلولیکوفسینس، باسیلوس سویه a، سویه b و آزسپیریلیوم لیپوفروم در سه سطح آبیاری چشمگیرتر بود. با توجه به نتایج این پژوهش، تلقیح بذرها با باکتری‌های محرک رشد فوق جهت افزایش صفات فیزیولوژیک و عملکرد گیاهان زراعی و تخفیف اثرات تنش توصیه می‌گردد.

The effect of plant growth promoting rhizobacteria on some physiological traits of black cumin (Nigella sativa L.) under water deficit stress

In order to evaluate the effect of plant growth promoting bacteria (PGPR) on some physiological traits of Black cumin under Water Deficit Stress, a split plot experiment based on randomized complete block design with three replications was conducted at the research farm of Shahrekord University in 2015 16. Factors were irrigation in three levels (100, 75 and 50 % of water requirement) and bacteria in seven levels (control, Bacillus sp. Strain A, Bacillus amyloliquefaciens, Bacillus sp. Strain B, Azotobacter chroococcum, Pseudomonas putida and Azopirillum lipoferum). Results showed a significant effect of water deficit, PGPRs and their interaction on all traits. It was demonstrated that in 50% of water requirement treatment reduced total chlorophyll, RWC and grain yield by 28%, 14.4% and 28.4%, respectively. Within each three irrigation levels, the bacterial treatments had the maximum amount of measured traits than control treatment. So that all PGPRs under 50% water requirement treatment could increase chlorophyll b, RWC and grain yield as compared to control. Also, B. amilolykofosins and strainB application under 75% water requirement treatment had the highest grain yield. Overall, this increase was more significant in B .amilolycophysin, Bacillus strain A, strainB and Azopirillum lipoferum treatments. according to the this study results, inoculation of Black cumin seeds with PGPRs is recommended to increase physiological traits and crops yield and alleviation of adverse effects of water stress.