تاثیر نظام‌های خاک‌ورزی و کود شیمیایی (npk) بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت

به‌منظور بررسی خاک‌ورزی و همچنین مدیریت کود شیمایی در بهبود عملکرد کمی و کیفی ذرت، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار طی سال‌های زراعی 1394-1395 و 1395-1396 در منطقه دره شهر از توابع استان ایلام انجام پذیرفت. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح خاک‌ورزی (بدون خاک‌ورزی شامل کاشت مستقیم بذر، خاک‌ورزی حفاظتی شامل استفاده از خاک ورز مرکب به همراه فاروئر و خاک‌ورزی مرسوم شامل گاوآهن برگردان دار+ دو بار دیسک+ ماله و فاروئر) و کود شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم (npk) در سه سطح عدم مصرف کود‌های شیمیایی (npk)0 و 50 درصد میزان توصیه‌شده (npk)50 و 100 درصد میزان توصیه‌شده (npk)100 بود. نتایج مقایسات میانگین نشان داد بیشترین بهره‌وری نیتروژن به ازای عملکرد دانه در تیمار خاک‌ورزی حفاظتی و بدون مصرف کود شیمیایی به میزان 30.15 کیلوگرم بر کیلوگرم حاصل گردیده است که بیشتر از تیمار بدون خاک‌ورزی و مصرف (npk)100 به میزان 17.6 کیلوگرم بر کیلوگرم بوده است. همچنین در صفت عملکرد دانه بیشترین عملکرد در تیمار خاک‌ورزی حفاظتی به همراه مصرف (npk)100 به میزان 8401 کیلوگرم در هکتار به دست آمد اما کمترین میزان عملکرد دانه در تیمار بدون خاک‌ورزی و عدم مصرف کود شیمیایی (npk)0 به میزان 5239 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید. خاک‌ورزی حفاظتی نسبت به سیستم بدون خاک‌ورزی اثرات مثبتی برافزایش عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری عناصر غذایی داشته است که این افزایش در مقادیر به‌دست‌آمده حتی از به‌کارگیری خاک‌ورزی متداول نیز در بعضی صفات بیشتر بوده است.

Effect of tillage systems and fertilization (NPK) on quantitative and qualitative traits of corn (Zea mays L.)

In order to investigate tillage system and fertilization management in improving the quantitative and qualitative traits of corn, a split plot experiment was laid out in the base of RCBD with four replications in Darrehshahr (Ilam province) during 2016 – 2017. Experimental treatments consisted of three levels of tillage [zero tillage (direct sowing), conservative tillage (using compound and furrower), conventional tillage (Moldboard plow + double discs + pellets furrower)] and nitrogen, phosphorus, potassium (NPK) in three levels [included not use of chemical fertilizer (NPK)0, 50% recommended NPK (NPK)50, 100% recommended NPK (NPK)100]. The results of mean comparisons showed that the highest nitrogen yield per grain (30.15 kg.kg 1) was obtained in conservative tillage which is more than the no tillage system with the use of (NPK) 100. The highest grain yield (8401 kg.ha 1) was obtained in conservative tillage treatment with use of (NPK)100 while least grain yield (5239 kg ha 1) was obtained in no tillage with use of (NPK)0. It can be concluded that conservative tillage improves the absorption of elements which has increased the nutrient use efficiency. Conservative tillage against no tillage system had a positive effect on yield, yield components, and nutrient efficiency while in some traits, this increase was more than a conventional system.