سنجش تناسب اراضی کشت سویا با تکیه‌بر شاخص‌های فیزیوگرافی (موردمطالعه: استان گلستان)

استفاده نامناسب از اراضی و رشد بی‌رویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بوم‌شناختی کشاورزی می‌باشد. این پژوهش به‌منظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) و روش خطی ‌وزنی (wlc) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیاز‌های زراعی و متغیر‌های محیطی تعیین، درجه‌بندی و مطابق با آن‌ها نقشه‌های موردنیاز تهیه گردید. متغیرهای محیطی موردمطالعه شامل: شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و بافت خاک می‌باشد. در این پژوهش. برای استانداردسازی داده‌ها از روش فازی و برای وزن‌دهی به معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) استفاده‌شده است. درنهایت با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (wlc) در محیط نرم‌افزار idrisi، نقشه‌ی پتانسیل‌ کشت سویا تهیه گردید. نتایج نشان داد که در وزن‌دهی معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی در سویا بافت خاک با 0.5228 بیشترین و ارتفاع با 0.0765 کمترین ضریب‌ها را کسب کردند. سپس پهنه‌بندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج حاصل از روش ترکیبی خطی وزنی اراضی ازلحاظ فیزیوگرافی نشان داد که 11.08 و 37.60 درصد از اراضی جهت تولید سویا در پهنه‌های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند و عامل محدودکننده کشت این گیاه در استان را می‌توان بافت خاک ذکر نمود.

Land Suitability for soybean cultivation based on physiographic indices Case Study: Golestan province

The rapidly growing world population places considerable pressure on increasingly scarce natural resources, spurring the need to develop more efficient and sustainable agricultural production systems to feed these growing populations. this study to evaluate the agricultural lands in Golestan province for soybeans, using Geographic Information System (GIS) and weighted linear method (WLC) was performed. For this purpose, the needs of the crop and environmental variable factors were determined and graded and according to current elements prepared required map. Studied Physiographic variables were consisted of slope, aspect, elevation and the soil texture. Data were standardized by fuzzy method, and Analytic Hierarchy Process (AHP) was used for weighting the criteria. Finally, soybean cultivation potential map were prepared with using weighted linear combination (WLC) in the software IDRISI The results showed the highest amount weighty criteria by the Analytic Hierarchy Process in the soybean soil texture (0.5228) and elevation whit (0.0765) had the lowest coefficient in the rankings. Then zoning of lands carried out in 4 classes (high suitable, suitable, less suitable and non suitable Generally results of the weighted linear combination of Physiographic showed that 11.08 and 37.60 percent of the lands for soybean production areas were located in high suitable and suitable zones. In addition, limiting factor of the soybean cultivation in the Golestan province can be cited soil texture.