مطالعه برهمکنش کودهای زیستی، نیتروژن معدنی و پیش‌تیمار آبی بر صفات سبز شدن و اجزای عملکرد گیاه نخود(.cicer arietinum l)

نخود در بین حبوبات سومین محصول مهم به شمار می‌رود که به‌صورت وسیعی در سرتاسر آسیا و خاورمیانه کشت می‌شود. به‌منظور بررسی تاثیر پیش‌تیمار آبی مزرعه‌ای بذر و دو کود زیستی بر ویژگی‌های سبز شدن و عملکرد نخود (cicer arietinum l.) آبی رقم آرمان آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کرمانشاه طی سال 1395 انجام شد. عامل-های آزمایشی شامل کود آغازگر نیتروژن (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره)، کود زیستی (قارچ ریشه یا میکوریزا، ازتوباکتر، کاربرد توام، بدون کاربرد) و پیش‌تیمار کردن (با و بدون) بودند. نتایج نشان داد پیش-تیمار کردن درصد سبز شدن را 6/7 و سرعت سبز شدن را در تلقیح با قارچ ریشه و کاربرد 50 کیلوگرم کود در هکتار نیتروژن توصیه شده 8/19 درصد در مقایسه با بذرهای پیش‌تیمار نشده در حالت بدون کاربرد نیتروژن و کود زیستی افزایش داد. بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک و دانه به ترتیب 7/823 و 304 گرم در متر‌مربع بود که از بذرهای پیش‌تیمار شده و کاربرد توام کودهای زیستی به ترتیب با کاربرد 50 و 25 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به‌دست آمد که نسبت به شاهدهای خود در آن سطح کودی به ترتیب 147 و 250 درصد (47/1 و 50/2 برابر) بیشتر بودند. در این بررسی بیشترین شاخص برداشت و شمار غلاف در متر‌مربع از تیمار پیش‌تیمار شده و کاربرد توام دو کود زیستی با کاربرد 25 کیلوگرم کود نیتروژن به‌دست آمد.

The study on interaction effect of biologic fertilizers, mineral nitrogen fertilizer and hydropriming on emergence properties and yield components of chickpea (Cicer arietinum L.)

Chickpea is the third most important pulse crop in the world, grown widely across Asia and the Middle East. In order to study the effect of on-farm hydropriming and two bio-fertilizers on emergence rate and yield characteristics of irrigated chickpea cultivar arman, a factorial experiment was conducted in a randomized complete blocks design with three replications at Agricultural Research Station of Kermanshah in the spring of 2016. The factors consisted of starter nitrogen (0, 25 and 50 kg/ha from sources urea) bio-fertilizer (Mycorrhizae, Azotobacter, both of them and no-application) and priming (priming and no-priming). Results showed that priming increased emergence percent by 7.6 and emergence rate by 19.8 in conjunction with mycorrhizae and 50 kg/ha nitrogen fertilizer compared with no-primed, no- nitrogen and no bio-fertilizer. Highest biological and grain yield were 823.7 and 304 g.m-2 respectively that produced by primed seeds with application of two bio-fertilizers simultaneously at 50 and 25 kg/ha of nitrogen respectively that were 147 and 250 (1.47 and 2.50 times) percent more compared to their controls in own nitrogen fertilizer levels. In this study, the highest harvest index and number of pods/m2 were achieved in priming treatment with application of two bio-fertilizers simultaneously and nitrogen fertilizer consumption of 25 kg/ha.