ارزیابی توان رقابتی و عملکرد برخی ارقام لوبیا در تداخل با علف های هرز

به منظور بررسی قدرت رقابتی برخی ارقام لوبیاl.) (phaseolus vulgaris در تداخل با علف‌های‌هرز آزمایشی در دو سال 1393 و 1394 در مزرعه‌ای واقع در کرج اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. وجین و عدم وجین علف‌های‌هرز و پنج رقم لوبیا (ناز، گلی، صیاد، درخشان و اختر) تیمارهای آزمایش بودند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر علف‌هرز و ارقام لوبیا بر روی اکثر صفات معنی دار شد؛ اما اثر سال و اثر متقابل دو فاکتور معنی دار نشد. کمترین تعداد و زیست توده علف‌های‌هرز (به‌ترتیب 17 بوته در متر مربع و 92 گرم در متر مربع) مربوط به رقم ناز بود. همچنین، بیشترین میزان عملکرد دانه (به ترتیب با مقادیر 81/261 و 58/230 گرم بر متر مربع) در تیمارهای عدم حضور علف‌هرز و رقم ناز بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بالاترین شاخص رقابت (52/1) متعلق به رقم ناز و پایین‌ترین مقدار آن (83/0) متعلق به رقم اختر بود. کاهش عملکرد دانه در شرایط وجین و عدم وجین علف‌های‌هرز در ارقام ناز، گلی، صیاد، درخشان و اختر به‌ترتیب 25/30، 91/32، 36/37، 50/38 و 78/38 درصد بود. به طور کلی ارزیابی صفات مختلف نشان داد ژنوتیپ‌های رونده و رشد نامحدود لوبیا (ارقام ناز و گلی) در مقایسه با ایستاده و رشد محدود (ارقام اختر و درخشان) رقابت کننده‌های قوی‌تری در برابر علف‌های‌هرز بودند. بنابراین با توجه به شرایط این مطالعه برای محیط‌های مشابه استفاده از رقم ناز پیشنهاد می‌گردد.

Evaluation of competitive ability and yield of some bean cultivars in weed interference

In order to study effect of competitive ability in some of the cultivars bean (Phaseolus vulgaris L.) in weed interference, an experiment was conducted at a field in Karaj during 2014 and 2015 growing seasons. Experiment was conducted as factorial bases on randomized complete block design (RCBD) with three replications. Experimental treatments include weeding and no weeding of weeds and five cultivars of bean (Naz, Goli, Sayyad, Derakhshan and Akhtar). Analysis of variance showed that the effect of weed control and cultivars on most of the traits was significant. But, the effect of year and weed control × Cultivar interaction was not significant. Naz cultivar had the lowest weed density and biomass density (17 plant per m-2 and 92 g m-2, respectively). Also, the highest grain yield (261.81 and 230.58 g m-2) were obtained at weeding treatment and Naz cultivar, respectively. Also, the results indicated that Naz cultivar had highest competitive index (1.52) and Akhtar cultivar had the lowest (0.83). Grain yield loss in weeding and non-weeding condition at Naz, Goli, Sayyad, Derakhshan and Akhtar cultivars was 30.25, 32.91, 37.36, 38/50 and 38.78 %, respectively. Generally, evaluation of different traits showed indeterminate and runner cultivars (Naz and Goli) showed higher competitive ability compared to determinate and erect cultivars (Akhtar and Derakhshan). So, pay attention to condition of this study, Naz cultivar is suggested for same environments.