تعیین ارقام گندم متحمل به تنش شوری با استفاده از روشهای آماری چندمتغییره

این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش شوری بر رقمهای گندم در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1394 اجرا گردید. این تحقیق در قالب دو آزمایش مجزا انجام شد. در آزمایش اول اثر سه سطح شوری (0 و60 و 120 میلی مولار) بر 117 رقم در مرحلهی جوانهزنی بررسی شد و پس از استخراج نتایج آن در آزمایش دوم تاثیر 4 سطح شوری (0، 60، 120، 180 میلی مولار) بر 10 رقم در مرحله رشد زایشی مورد مطالعه قرار گرفت. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. با استفاده از تجزیه به مولفههای اصلی 75/56 درصد صفات رویشی بوسیله 2 مولفه و 78/31 درصد صفات زایشی بوسیله 3 مولفه قابل تفسیر بودند. با بررسی همبستگیها نیز مشاهده شد که در مرحله جوانه زنی، همبستگی مثبتی بین سه صفت وزن خشک ساقهچه، طول ساقهچه و وزن خشک ریشهچه با مجموع وزن خشک و در مرحله زایشی همبستگی مثبتی بین تعداد کل دانهها با عملکرد دانه وجود داشت. تعدادی از رقمهایی که در مرحله جوانهزنی در برابر تنش شوری تحمل بالایی داشتند، در مرحله رشد زایشی به شوری مقاوم نبودند. با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش، صفات اندازه طول ریشهچه، طول ساقهچه، وزن خشک ریشهچه و وزن خشک ساقهچه، صفات موثر در تحمل شوری هستند و ارقام روشن زمستان، آریا و چمران 2 ارقام متحمل و ارقام قهته ساروق، کشه فراهان و نیشابور ارقام حساس به تنش شوری شناسایی شدند.

Determining resistant wheat varieties to salinity stress with using multivariable statistical methods

In this regard, this study was conducted to evaluate the effect of salinity stress on different varieties of wheat was conducted at the Agricultural Sciences and Natural Resources University of Sari in 2015. The study was conducted in two separate experiments. the effect of three levels of salinity (0, 60 and 120 mM) on 117 varieties at germination stage was investigated and Using data from the first experiment, in second experiment the effects of four salinity levels (0, 60, 120, 180 mm) on 10 varieties at reproductive stage were studied. Both factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. Using principal components analysis, 75.56 percent of germination traits by two components and 78.31 percent vegetative traits by three components were interpreted. The results showed that in the vegetative stage, pbt positive correlations between shoot dry weight, shoot length and root dry weight with the total dry weight and in reproductive stage a positive correlation between the total number of seeds and seed yield were observed. Some of the varieties that had high tolerance to salinity stress at germination stage in the growth phase weren’t resistant to salinity. According to the results of this research, traits of root length, shoot length, root dry weight and shoot dry weight, are salt stress tolerance traits. Roshan zemestan, Aria and Chamran 2 varieties were identified as tolerant to salt stress and ghahte sarogh, keshe farahan and neyshabur varieties were sensitive to salinity stress.