مدل سازی ارتباط عوامل موثر بر جزء اصلی عملکرد در گندم

در طول فصل رشد عوامل مختلفی روی تعداد دانه تاثیر گذارند و هر یک از این عوامل در دوره بحرانی خود می توانند روی تعداد دانه نهایی و عملکرد تاثیر داشته باشد. به منظور بررسی ارتباط عوامل مختلف روی تعداد دانه گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار رقم گندم (بکراس روشن، پیشتاز، چمران و مهدوی) و چهار تاریخ کاشت (اول آبان، 25 آبان، 20 آذر و 15 دی) و چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار در سال های 1390-1389 و 1391-1390 اجرا شد. دما، نیتروژن برگ و ساقه و وزن خشک ساقه در گرده افشانی بیشترین اثر را روی تعداد دانه داشتند. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که رابطه تعداد دانه در واحد سطح با میانگین دما از ساقه رفتن تا گرده افشانی در درجه اول اهمیت قرار داشت. برای نشان دادن اثر ماده خشک ساقه در گرده افشانی روی تعداد دانه از مدل نمایی استفاده شد. حداقل ماده خشک ساقه در گرده افشانی برای تولید تعداد دانه 7/156 گرم در متر مربع بود. و مقدار ماده خشک ساقه لازم در گرده افشانی برای رسیدن به 95 درصد حداکثر تعداد دانه730 گرم در متر مربع برآورد شد. در طول فصل رشد فراهمی شیره پرورده، دما و طول روز در تولید ماده خشک کل دخیل هستند و تولید ماده خشک ارتباط مستقیم با تعداد دانه دارد، بنابراین هر یک از این عوامل در دوره بحرانی خود می توانند روی تعداد دانه نهایی و عملکرد تاثیر داشته باشد.

Predicting factors affecting on main component of wheat yield

The final status of grains in the individual phases of plant development is determined and different factors effect on growing season during and each of these cases in its critical period can have an impact on the number of final grain yield. This study was conducted to explain of relationship between factors affecting on wheat yield components. A factorial experiment in a randomized complete block design with four wheat cultivars (Beak cross of Roshan, Chamran, Pishtaz and Mahdavi) under four sowing dates (23 October, 16 November, 11 December and 5 January) and four replications in sabzevar Agricultural sciences Research during 2010-2011 and 2011-2012 were performance. Temperature, stem and leaf nitrogen and stem dry matter per–anthesis were the best influenced parameters on KNO. Considering results of correlation coefficients, kernel number per square meter appeared to have the best relation (r:0.88) with mean temperature of stem elongation to anthesis. Exponential function could be used to estimate kernel number per square meter with stem dry matter at anthesis. Minimum stem dry matter at anthesis was 156.7 gr.m-2. Fitted model 95% of kernel numbers and formed when stem dry mater is revealed that 730 gr.m-2. During growing season, availability of trained juice, temperature and day length are involved in the production of total dry matter and dry matter production is directly related to the grain number so, each of these cases in its critical period can have an impact on grain number and final grain yield.