بررسی خلاء عملکرد نخود (cicer arietinum l.) آبی در سطوح مختلف آبیاری تکمیلی: مطالعه شبیه سازی

تجزیه خلاء عملکرد راهکاری مفید برای اولویت‌بندی تحقیقات و پژوهش‌های کشاورزی است که هدف آن کاهش موانع تولید است. به همین منظور داده های روزانه دراز مدت آب و هوایی طی سال های 1982 تا 2012 در 12 منطقه واقع در استان خراسان رضوی در شمال شرق ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک سرد جمع آوری شدند. سپس با استفاده از مدل ssm legume تاثیر سطوح مختلف آبیاری تکمیلی ( آبیاری کامل، آبیاری تکمیلی در مراحل گل‌دهی و غلاف‌دهی و آبیاری تکمیلی در مرحله گل‌دهی) بر عملکرد پتانسیل و خلاء عملکرد برای 12 منطقه تحت کشت نخود بررسی شد. نتایج اجرای مدل در شرایط آبیاری کامل و تاریخ‌های کاشت مختلف (30 بهمن، 25 اسفند، 15 فروردین و 1 اردیبهشت) نشان داد که در بیشتر شهرستان‌ها تاریخ کاشت 30 بهمن از نظر عملکرد پتانسیل بهینه است و بیشترین و کمترین عملکرد پتانسیل به ترتیب در تایباد و مشهد با متوسط عملکرد 2736 و 2306 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 30 بهمن بدست آمد. از طرف دیگر در تاریخ‌ کاشت 30 بهمن بیشترین و کمترین عملکرد در کلیه سطوح آبیاری تکمیلی به ترتیب در قوچان و تایباد بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد آبیاری تکمیلی در مراحل بحرانی گل‌دهی و غلاف‌دهی علاوه براین که خلاء عملکرد را کاهش می‌دهد راهکاری مفید برای نزدیک کردن عملکردهای هر منطقه به عملکرد پتانسیل نخود می‌باشد.

Yield gap evaluation of chickpea (Cicer arietinum L.) at different supplementary irrigation: a simulation study

Yield gap analysis is useful method for prioritization agricultural researches and production to reduce yield constraints. To identify options for increasing chickpea yield, the SSM chickpea model was parameterized and evaluated to analyze yield potentials, water limited yields and yield gaps for 12 regions representing major chickpea growing areas of Razavi Khorasan province. For model parameterization, a field experiment was conducted in a randomized complete design with 4 replications in the research field of the Ferdowsi University of Mashhad (36. 15° N, 56. 28° E). The chickpea cultivar ILC482 was used in this experiment. Also, irrigation levels were as (full irrigation, supplemental irrigation at flowering and supplemental irrigation at both flowering and podding). Besides the above experiment, data obtained from a large number of field experiments involving varying seasons and management practices at diverse regions in Iran were also used for model evaluation. The evaluation of model indicated that the model predicted potential yield reasonably well. The results of running the model under different irrigation and sowing dates scenarios (19 February, March 25 , 4 April and 21 April ) showed that optimum sowing date is 19 February in more counties, the highest and lowest potential yield obtained in Taibad and Mashhad with an average yield of 2736 and 2306 Kg ha 1 respectively. Furthermore, in all of irrigation levels and the optimal sowing dates, the highest and lowest yield was observed in Quchan and Taibad respectively.