بررسی روند تغییرات تجمع ماده خشک در اندام‌های مختلف چهار رقم گلرنگ

هدف از این مطالعه کمّی کردن روند تغییرات ماده خشک در اندام‌های مختلف گیاه گلرنگ بود. بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان در سال 1391 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (16 فروردین، 6 و 27 اردیبهشت) و ارقام (ژنوتیپ 411، سینا، محلی‏اصفهان و صفه) بودند. نتایج نشان داد مدل نمایی خطی بریده بهترین توصیف را از روند تغییرات تجمع ماده خشک در برابر روز پس از کاشت نشان داد. بیشترین تجمع ماده خشک در تاریخ کاشت اول به‎دست آمد. بهترین توصیف روند تغییرات تجمع ماده خشک برگ و ساقه توسط مدل بتا‌ به دست آمدند. با تاخیر در کاشت حداکثر تجمع وزن خشک برگ و ساقه و نیز زمان رسیدن به حداکثر سرعت رشد هر یک از آن‌ها کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول و دوم رقم محلی‎اصفهان از لحاظ وزن خشک برگ و ساقه نسبت به سایر ارقام برتری نسبی داشتند. در حالی‌که در تاریخ کاشت سوم اختلاف معنی‌داری بین ارقام از این لحاظ وجود نداشت. روند تغییرات تجمع ماده خشک دانه با مدل لجستیک‌ به خوبی توصیف گردید. تجمع ماده خشک دانه در تاریخ کاشت اول و دوم بیشتر و سپس در تاریخ کاشت سوم به شدت کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول و سوم حداکثر تجمع ماده خشک دانه در بین ارقام مختلف اختلاف معنی‏داری نداشت. در تاریخ کاشت دوم کمترین تجمع ماده خشک در دانه مربوط به رقم 411 بود.

Investigation of dry matter changes in different organs of four safflower cultivars

The aim of this study was to quantify the dry matter production in different organs in safflower. For this purpose, a factorial experiment was conducted based on completely randomized block design with four replicates in Research Farm of Vali e Asr University in 2012. Factors were included sowing dates (4 April, 25 April and 16 May) and cultivars (411, Sina, Local Isfahan and Sofeh). Results showed that linear exponential model best described the trend of dry matter production versus days after planting. Maximum dry matter accumulation was obtained in the first planting date and decreased with a delay in planting. With delay in planting, maximum stem dry mater accumulation and time to maximum stem growth rate were decreased. In the first and second planting dates, stem dry matter was high for local Isfahan cultivar. While there was no a significant difference among cultivars in the third planting date. The trend of grain dry mater accumulation was described the best with logistical models. Grain dry matter accumulation had high in the first and second planting date and then strongly reduced in the third planting date. In the first and second planting dates, maximum grain dry matter had not significantly different among different cultivars. In the second planting date minimum grain dry mater accumulation was obtained from 411 cultivars.