تعیین بهترین تاریخ کاشت نخود دیم در استان کرمانشاه با استفاده از رهیافت مدل سازی

مدل‌های شبیه‌سازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم‌نظام‌های کشاورزی به شمار می‌آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت شرایط دیم 5 منطقه در استان کرمانشاه بود. بدین منظور از مدل ssm-chickpea برای انجام شبیه سازیهای بلند مدت30 ساله درمناطق مورد مطالعه استفاده شد. نتایج نشان داد که کشت زود هنگام همراه با افزایش سطح برگ، افزایش عملکرد بیولوژیک و نیز به تعویق انداختن تنش خشکی انتهای فصل منجر به افزایش عملکرد گردید. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند و یکم اردیبهشت به ترتیب برابر با 1269 و 446 کیلو گرم بر هکتار بود. تاخیر در کاشت منجر به کاهش 64 درصدی عملکرد دانه شد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک به ترتیب در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند (3448 کیلو گرم در هکتار) و یکم اردیبهشت (2217 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. از طرف دیگر، بیشترین کارایی مصرف آب در تاریخ‌ کاشت یکم اسفند (6/6 کیلوگرم بر هکتار بر میلی‌متر) حاصل شد. به طور کلی در شرایط کشت بهاره، تاریخ‌کاشت زود هنگام منجر به افزایش طول دوره رشد گیاه و افزایش همزمانی باران با دوره رشد گیاه می‌شود که راهکاری مفید در مناطق تحت کشت دیم با کمبود بارندگی و رطوبت می‌باشد.

Determining the optimum planting date of chickpea in Kermanshah province using modeling approach

Crop simulation models are useful tools for determination of optimum strategies for crop management and sustainability of the agricultural ecosystems. The aim of this study was to evaluate the effect of different planting dates on grain yield, biological yield and water use efficiency of chickpea (Bivanij cultivar) under rainfed conditions at five locations in Kermanshah province. For this purpose, the SSM-Chickpea model along with historical daily weather data for the period of 1985–2014, were used. The results showed that early sowing date increased leaf area and biological yield and eliminated terminal drought stress. The highest and lowest grain yield was obtained on 20 Febraury and 4 March sowing dates with 1269 and 446 kg ha-1, respectively. The delayed sowing date substantially reduced grain yield by 64%. Furthermore, the highest and lowest biological yield was obtained on 20 Febraury (3448 kg ha-1) and 21April (2217 kg ha-1). On the other hand, the greatest water use efficiency was obtained on 20 Febraury (6.6 kg ha-1 mm-1). Overall, early sowing dates resulted in increased duration of growing season and seasonal rainfall which concurrency resulted in higher yield and WUE. Hence, early sowing chickpea is recommended over late sowing in arid and semi-arid areas of the study locations which are facing with lack of adequate and poor distribution of rainfall.