کاربرد تکنیک رسته بندی در مقایسه اثر عوامل خاک و توپوگرافی بر پراکنش و استقرار گونه های علوفه ای گندمیان و بقولات (مطالعه موردی: هزارجریب، بهشهر)

نقش مراتع در تامین نیازهای بشر، از گذشته تاکنون بسیار پررنگ بوده است. عملکرد مهم پوشش گیاهی مراتع تامین علوفه مورد نیاز دام هاست. لذا مطالعه اثر متغیرهای محیطی موثر بر گیاهان مراتع بویژه گونه های علوفه ای مرغوب ضروری بنظر می رسد. این مطالعه اثر عوامل خاک و توپوگرافی را بر پراکنش و استقرار 10 گونه علوفه ای مرغوب (5گونه بقولات و 5 گونه گندمیان) بررسی می کند. دلیل انتخاب این 10 گونه درجه خوشخوراکی، پراکنش و حضور بیشتر آن ها در منطقه بود. پس از شناسایی فلور منطقه، نمونه برداری پوشش گیاهی در 35 واحد کاری (همگن از نظر شیب، جهت و ارتفاع) انجام که در مجموع در 300 پلات 1 متر مربعی درصد پوشش تاجی گیاهان ثبت گردید. بر اساس وسعت واحد کاری و تیپ های گیاهی موجود در آن بین 1 تا 3 نمونه خاک نیز برداشت شد. نتایج حاصل از کاربرد روش رسته بندی dca نشان داد که عوامل خاک و توپوگرافی اثر معنی داری بر پراکنش و استقرار گونه های این دو خانواده گیاهی دارند. نتایج آنالیز cca نشان داد که گونه های بقولات وابستگی بیشتری با کربن آلی خاک و عناصر غذایی داشتند و گونه های گندمیان به دو دسته تقسیم شدند برخی همانند گونه های بقولات به کربن آلی خاک و عناصر غذایی وابسته بودند و 2 گونه bromus tomentellus و hordeum fragile بیشتر تحت تاثیر ارتفاع و شیب قرار گرفتند. سرانجام با انجام آنالیز تقسیم واریانس مشخص شد اثر عوامل خاکی بر روی پراکنش گونه های بقولات بیش از 3 برابر عوامل توپوگرافی است و اثر عوامل خاک بر خانواده گندمیان کمی بیشتر از عوامل توپوگرافی است.