اثرخاک‌ورزی عمیق بر خصوصیات خاک و عملکرد گندم در شرایط دیم

به منظور بررسی اثر خاک‌ورزی عمیق بر شرایط فیزیکی خاک و عملکرد گندم دیم، این تحقیق در مزرعه‌ای واقع در شهرستان ممسنی استان فارس انجام شد. این آزمایش در سال 1388و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای این تحقیق عبارت بودند از: خاک ورزی مرسوم منطقه بدون استفاده از زیرشکن (شاهد)، استفاده از زیر شکن با فاصله ساق 40 سانتیمتر (برابر با عمق‏کار زیرشکنی). استفاده از زیر شکن با فاصله ساق 60 سانتیمتر (5/1 برابر عمق‏کار زیرشکنی) و استفاده از زیر شکن با فاصله ساق 80 سانتیمتر (2 برابر عمق‏کار زیرشکنی) عمق زیرشکنی برابر با پایین ترین حد لایه متراکم (40 سانتیمتر) در نظر گرفته شد که با حفر پروفیل در خاک تعیین گردید. در این تحقیق معیارهای شاخص مخروط خاک، جرم مخصوص ظاهری خاک، رطوبت خاک، عملکرد محصول و اجزا عملکرد اندازه گیری شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که زیرشکنی خاک باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری، شاخص مخروط خاک و افزایش ظرفیت حفظ رطوبت خاک می‌گردد. همچنین استفاده از زیرشکن باعث افزایش عملکرد محصول و اجزای عملکرد در گندم دیم می‌گردد. بنابراین با توجه به اینکه زیرشکنی خاک باعث بهبود شرایط فیزیکی خاک شده و عملکرد محصول را افزایش می‌دهد، استفاده از زیرشکن در مزارع گندم دیم توصیه می‌گردد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که استفاده از زیرشکن با فاصله ساق های 80 سانتیمتر کارایی کمتری نسبت به استفاده از زیرشکن با فاصله ساق های 40 و 60 سانتیمتر دارد. از طرف دیگر چون فاصله 40 سانتیمتری بین ساق ها باعث کاهش عرض کار زیرشکن شده ظرفیت مزرعه ای آن را کاهش می‌دهد، بنابراین مناسب‌ترین فاصله بین تیغه‌های زیرشکن 60 سانتیمتر است