تاثیر تعدیل‌کننده‌های تنش کمبود آب (کودهای زیستی و نانواکسید روی) بر صفات موثر بر انباشت مواد در دانه تریتیکاله در شرایط مختلف قطع آبیاری

کودهای بیولوژیک یکی از منابع اصلی تامین عناصر غذایی در کشاورزی پایدار محسوب می شوند. به منظور بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک و محلول‌پاشی با نانواکسید روی بر عملکرد و صفات وابسته به رشد دانه تریتیکاله در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل محدودیت آبی در سه سطح (آبیاری کامل در طول دوره رشد گیاه به عنوان سطح شاهد، آبیاری تا 50 درصد مرحله سنبله دهی و آبیاری تا 50 درصد مرحله چکمه زنی)، کودهای بیولوژیک در چهار سطح (عدم کاربرد کود زیستی، g. mosseae، باکتری های محرک رشد (psedomunas putida strain 186 و azotobacter chrocoococum strain 5)، کاربرد توام g. mosseae و باکتری های محرک رشد) و محلول‌پاشی با نانواکسید روی در چهار سطح (صفر، 0.3، 0.6 و 0.9 گرم در لیتر) بودند. از یک مدل خطی دو تکه ای برای کمی کردن شاخص های مربوط به پر شدن دانه استفاده گردید. نتایج نشان داد با افزایش محدودیت آبی عملکرد، سرعت پر شدن دانه و حداکثر وزن دانه کاهش یافت. مقایسه میانگین ها نشان داد بالاترین عملکرد (663.26 گرم در مترمربع)، سرعت پر شدن دانه (0.00304 گرم در روز)، طول دوره پر شدن (41.5 روز)، دوره موثر پر شدن دانه (25.6 روز) و حداکثر وزن دانه (0.078 گرم) در حالت کاربرد توام باکتری های محرک رشد و میکوریز، محلول‌پاشی 0.9 گرم در لیتر نانواکسید روی و آبیاری کامل به دست آمد. نتایج نشان داد که قطع آبیاری در مرحله سنبله دهی و چکمه زنی به ترتیب عملکرد دانه را 22 و 42 درصد کاهش داد و استفاده از کودهای بیولوژیک و نانواکسید روی به ترتیب 52 و 53 درصد از این کاهش عملکرد را جبران کرد.