بررسی همبستگی و رگرسیون بین صفات و عملکرد دانه ژنوتیپ های ذرت تحت شرایط نرمال و کم‌آبی

به منظور بررسی تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد دانه 22 ژنوتیپ ذرت، طی دو سال زراعی 1392 و 1393 آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار تحت شرایط نرمال و کم آبی در ایستگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد تبریز اجرا گردید. فاکتور اصلی دو سطح آبیاری (سطح آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس a و سطح آبیاری پس از 140 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس a با شروع از مرحله کاکل دهی) و فاکتور فرعی 18 هیبرید ذرت به همراه چهار رقم شاهد بود. تجزیه مرکب دو سال نشان داد که برای اکثر صفات مورد مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ×تنش کم آبی معنی داراست. ژنوتیپ های l2×k1.1263 و l3× a679 بیشترین عملکرد به مقدار 6.38 و 3.82 کیلوگرم به ترتیب تحت شرایط نرمال و کم آبی نشان دادند. تجزیه همبستگی نشان داد که تحت هر دو شرایط آبیاری نرمال و کم آبی، عملکرد دانه بیشترین همبستگی را با تعداد دانه در بلال و تعداد دانه در ردیف داشت. در مدل نهایی تجزیه رگرسیون چندگانه تحت شرایط آبیاری نرمال، وزن صد دانه، تعداد دانه در بلال، تعداد برگ و ارتفاع بوته و تحت شرایط کم آبی، وزن صددانه، تعداد دانه دربلال و ارتفاع بوته باقی ماندند. در تجزیه علیت در شرایط آبیاری نرمال و کم آبی، بیشترین اثر مستقیم تاثیرگذار بر عملکرد دانه تعداد دانه در بلال بود. در تجزیه علیت در شرایط آبیاری نرمال و کم آبی، بیشترین اثر مستقیم تاثیرگذار بر عملکرد دانه تعداد دانه در بلال بود. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط نرمال و کم آبی، گزینش جهت افزایش عملکرد بر اساس تعداد دانه در بلال مفید می باشد.