بررسی روند رشد دانه برخی ارقام گندم دیم

جهت بررسی اثرات میزان بذر بر روند رشد دانه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با استفاده از سه رقم گندم دیم (کوهدشت، چمران و زاگرس) و پنج میزان بذر (35، 70، 105، 140 و 175 کیلوگرم در هکتار) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد اجراء گردید. برای برآورد مولفه های رشد دانه، پس از گرده‌افشانی طی هشت مرحله نمونه‌برداری با فواصل زمانی پنج روزه، وزن خشک تک دانه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و تعداد سنبله در مترمربع همبستگی مثبت و بسیار معنی دار و با وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر همبستگی منفی اما بسیار معنی دار و با تعداد دانه در سنبله، سرعت و مدت پر شدن دانه همبستگی منفی و غیر معنی دار داشت. روند تغییرات وزن خشک تک دانه هر سه رقم نشان داد که بیشترین وزن خشک تک دانه مربوط به رقم کوهدشت با میزان بذر 105 کیلوگرم در هکتار و کمترین وزن خشک تک دانه مربوط به همین رقم با میزان بذر 70 کیلوگرم در هکتار بود. سرعت پر شدن دانه ارقام بین 1.504 تا 1.697 میلی گرم بر روز به ازاء میزان های مختلف بذر بین 1.496 تا 1.648 میلی گرم بر روز و برای اثر متقابل رقم و میزان بذر بین 1.363 تا 1.867 میلی گرم بر روز متغییر بود. مدت پر شدن دانه ارقام بین 26.37 تا 29.11 روز و برای میزان های مختلف بذر بین 26.42 تا 28.79 روز و برای اثر متقابل رقم و میزان بذر بین 24.43 تا 30.72 روز در نوسان بود. به نظر می رسد در مناطق با شرایط آب و هوایی همراه با تنش خشکی آخر فصل، استفاده از ارقام با سرعت پر شدن بیشتر دانه ارجحیت دارد.