ارائه مدلی برای اندازه گیری تمکین مالیاتی در سطح هر مودی مالیاتی(اشخاص حقوقی)

نظام های مالیاتی برای برخورد با رفتار عدم تمکین، متناسب با انگیزه های مودی، از استراتژی های گوناگونی استفاده می کنند. انگیزه مودیان از این نظر مورد توجه قرار می گیرد که مودیان یک گروه همگن نبوده و سطح تمکین هر مودی می تواند متفاوت از مودیان دیگر باشد. همچنین شرایط آن ها از یک دوره زمانی به دوره ای دیگر تغییر می کند. از سوی دیگر، در رعایت اصل عدالت مالیاتی و نیز در راستای جلب اعتماد مودیان در اتخاذ استراتژی های مناسب برخورد با مودیان مختلف از سوی سازمان مالیاتی متناسب با سطح تمکین آنها، لازم است تمکین مالیاتی در سطح هر مودی مورد اندازه گیری قرار گیرد. نظر به اینکه تاکنون چنین مدلی ارائه نشده است لذا هدف تحقیق حاضر، ارائه مدلی برای اندازه گیری تمکین مالیاتی در سطح هر مودی است. بدین منظور، پرسشنامه مبتنی بر روش های فرایند تحلیل شبکه ای (anp) و دیمتل (dematel) طراحی و به 30 نفر از خبرگان مالیاتی ارسال گردید. در نهایت ضمن شناسایی مولفه ها و شاخص های تمکین مالیاتی با استفاده از روش مطالعات اکتشافی در باب اشخاص حقوقی (که مرتبط با تکالیف مودیان در رعایت الزامات قانونی طبق مالیات عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده می باشد)، با بکارگیری روش ترکیبی anp و dematel فازی از طریق نرم افزار superdecision مقدار عددی استاندارد شاخص های تمکین برآورد و بدین ترتیب، مدل اندازه گیری تمکین مالیاتی در سطح هر مودی ارائه گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است در صورتی که مدل موردنظر این پژوهش در کنار مدل های برآورد ریسک مالیاتی مودی به کار گرفته شوند، سازمان امور مالیاتی می تواند در بهبود تمکین مالیاتی نقش موثرتری ایفاء نماید.