تحلیل نظری وضعیت مطلوب تصاعدی بودن مالیات‏های مستقیم و غیر مستقیم با الهام از زکات و خمس

رشد اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد دو هدف مهم هر اقتصادی به شمار می‏روند. از آنجا که مالیات ابزار سیاستی بسیار مهمی است که اثر آن بر متغیرهای زیادی از جمله نظام انگیزشی و انتخاب کار، فراغت و در نتیجه رشد اقتصادی، ترکیب تولید ناخالص داخلی و تغییر نسبت مصرف به تولید ناخالص داخلی، توزیع درآمد، بودجه دولت، و حتی محیط زیست قابل توجه است؛ نظام مالیاتی از حساسیت خاصی برخوردار است. این مقاله با تامل در دو فرع عبادی- مالی اسلام، زکات و خمس، و درسی که می‏توان از این دو گرفت، درصدد است راهبردی جهت تنظیم نظام مالیات اسلام ارایه دهد. هدف این راهبرد افزایش هم زمان رشد اقتصادی و توزیع درآمد عادلانه است. همان گونه که یان تینبرگن برنده جایزه نوبل نشان داده است که برای تحقق اهداف اقتصادی چندگانه باید به تناسب هر هدف، ابزاری را استخدام نمود (تینبرگن، 1956: 6)، این مقاله درصدد است که نشان دهد اسلام برای تحقق دو هدف متفاوت در تنظیم نظام مالیه چه تدبیری اندیشیده است.