بررسی نرخ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس سبد مصرفی خانوار

این مقاله با در نظر گرفتن دو معیار کارایی و عدالت به بررسی نرخ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس سبد مصرفی خانوار می پردازد. با توجه به اینکه روش های استاندارد برای تعیین نرخ های مطلوب اصلاح مالیاتی با محاسبه هزینه نهایی رفاه اجتماعی همگام است، بر این اساس نخست هزینه نهایی رفاه اجتماعی را محاسبه نموده و سپس از معکوس آن که بهره وری نهایی مالیات اجتماعی است برای رتبه بندی کالاها در سطوح مختلف ضریب گریز از نابرابری و برای تعیین نرخ های مطلوب مالیاتی استفاده می شود. لذا محاسبه بهره وری نهایی مالیات، نیازمند کشش های قیمتی کالاهای مختلف می باشد. این کشش ها از نتایج تخمین سیستم تقاضای تقریباً ایده آل بدست می آید. تخمین سیستم تقاضای مذکور بر اساس داده های بودجه خانوار شهری ایران برای دوره 1388 -1371 و به روش سری زمانی انجام می شود. تفسیری از رتبه بندی که در اینجا دنبال شده حاکی از آن است که کالاهای با رتبه پایین تر نسبت به کالاهای با رتبه بندی بالاتر در نرخ های مختلف ضریب گریز از نابرابری که متناسب با اهداف دولت و مبتنی بر عدالت و کارایی است به عنوان کاندید برای دریافت مالیات اضافی ترجیح داده می-شوند ضمن اینکه کالاهای با جاذبه مالیاتی بالا کاندید برای اعمال نرخهای بالاتر مالیات هستند.